Page 13 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite

Bölüm 4 Dolaşım Sistemi

Alan Kılcal
(cm ) Atardamar damar Toplardamar
2
5,000
4,000
3,000
2,000 (a)
1,000
0
Hız
(cm/sn)
50
40
30 (b)
20
10
0
Basınç
(mmHg)

100
80 (c)
60
40
20
0

Grafik 1.3: Atardamar, Toplardamar, Kılcal Damarların Yüzey Alanı (a),
Kan Akış Hızı (b), Kan Basıncı (c) Grafikleri

Kılcal Damarlarla Hücreler Arasında Madde Alışverişi
[Starling (Starlin) Hipotezi]

Dolaşım sisteminin en önemli işlevi olan hücrelerle kan arasındaki Araştıralım-Paylaşalım
madde alışverişi kılcal damarlarda gerçekleşir. Vücutta toplam yüzey Kanın damarlarda taşınmasına yer
alanı 500-700 metrekare olduğu düşünülen kılcal damarlar, bu görevi çekiminin, çizgili kasların, soluk
yerine getirir. Kılcal damarlarla hücreler arasındaki madde alışverişi, alıp verme mekanizmasının ve kal-
doku sıvısı ortamında gerçekleşir. Doku sıvısı; hücreler arası boşlukta bin negatif emme gücünün etkisini
yer alan kılcal damarlardan dışarı çıkabilen, birçok organik ve inorga- araştırıp sınıfta arkadaşlarınızla tar-
nik maddeyi içeren sıvıdır. Doku sıvısı içinde besin maddeleri, üre, ürik tışınız.
asit, kreatin gibi metabolizma ürünleri, çeşitli iyonlar, su, solunum gaz-
ları (O , CO ) bulunur. Doku sıvısında alyuvar ve büyük kan proteinleri
2 2
bulunmaz (Grafik 1.4).

Kan basıncı yüksek Kan basıncı düşük
mmHg

Atardamar Toplardamar
ucu ucu Besinler, O , 2 Hormon, CO , 2
hormon atık maddeler

Kan basıncı Doku hücreleri
Protein ozmotik basıncı

Grafik 1.4: Damarlardaki Kan Basıncı ve Ozmotik Basınç Grafiği

135