Page 21 - Fen Lisesi Fizik 10 | 1.Ünite
P. 21

1. ÜNİTE                                                                 ELEKTRİK VE MANYETİZMA

              Paralel Bağlı Dirençler Devresi
                                                                                      NOT ALANI
                                 R
                                  1
                         A
                          1
                      I
                      1
                                 V
                                  1
                      I         R 2
                      2
                         A
                          2                                R
                                                            eş
                                 V
                                  2
                 A
                                                   A
                                        I
                                        top
                    I
                     top
                                                     I
                                                     top
                              V                            V
                               PİL                          top
                            Görsel 1.28: Dirençlerin parelel bağlanması
                                V = V = V = V =….
                                 top
                                       pil
                                                2
                                           1
                                I  = I  + I  + ….
                                top
                                         2
                                     1
                                 1  =  1  +  1  +.......
                                R eş  R 1   R 2
               Görsel 1.28.a’da paralel bağlanmış dirençlerden oluşan bir dev-
            re görülmektedir. Bu devrede her bir direncin uçları arasındaki po-
            tansiyel farkı değeri birbirine eşittir. Devrenin ana kolundan geçen
            akım ise dirençlerle ters orantılı bir biçimde paralel bağlı kollara bö-
            lünür. Kollardaki dirençler üzerinden geçen akım şiddetlerinin topla-
            mı (akım kaybı yoksa), ana koldan geçen akım şiddetine eşittir. Eş-
            değer direnç değerini veren bağıntı, devre elemanlarının üzerinden
            geçen akım şiddetleri ile uçları arasındaki potansiyel farkından ya-
            rarlanılarak çıkartılabilir. Görsel 1.28’de görülen dirençlerin paralel
            bağlandığı devredeki ana kol akımı ile kollardaki akımlar arasındaki
            ilişki aşağıdaki bağıntıyla gösterilir.

               I = I  + I   ……. (1)
                        2
                    1
                top
               Akım şiddeti, gerilim ve direnç arasındaki bağıntı şöyledir.
               V = I.R………….... (2)
               (2) numaralı bağıntıdan akım şiddeti çekilip (1) numaralı bağıntı-
            da yerine yazılacak olursa aşağıdaki bağıntı elde edilir.
                V top  =  V 1  +  V 2
                R     R     R
                 eş     1    2
               Paralel bağlı kollar arasındaki potansiyel farkının pilin uçları ara-
            sındaki potansiyel farkına eşit olduğu (V = V = V = V ) için potan-
                                                         1
                                                    top
                                               pil
                                                             2
            siyel farkları eşitliğin her iki tarafında sadeleştirilebilir. Böylece devre-
            nin eşdeğer direncini veren aşağıdaki bağıntıya ulaşılır.
                 1  =  1  +  1
                R eş  R 1   R 2
               Görsel 1.28.b’de verilen elektrik devresinin eşdeğeri görülmek-
            tedir.





                                                                                                      31
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26