Page 25 - Fen Lisesi Fizik 10 | 1.Ünite
P. 25

1. ÜNİTE                                                                 ELEKTRİK VE MANYETİZMA

                   ÇÖZÜM                                                         SIRA SİZDE
                Soruda verilen devrenin çözümlenmesine paralel bağlı olduğu    Özdeş R dirençleriyle iki farklı
              görülen 6R ve 3R dirençlerinin eşdeğer direncinin hesaplanmasıyla   devre oluşturuluyor.
              başlanır.
                Devredeki dirençlerin bağlanış şekilleri görüldükçe eşdeğer di-          Şekil I
              rençler Şekil I, II, III ve IV’te görüldüğü gibi aşama aşama hesapla-     R
              narak tüm devre için tek bir eşdeğer direnç değerine ulaşılır.                   R
                                                                                        R
                     6R  R eş1 =2R
                                                             R  =4R
                                                   2R         eş2                            R
                    Paralel
                             2R     7R                Seri       7R
                A                      B
                                                       4R
                         4R
                                                                                             V
                                                        Şekil II
                          Şekil I
                                                                                       Şekil II
                   R  =2R                                 Seri                            R
                    eş3            7R
                           4R
                                                      2R       7R
                     A                B
                          4R
                                                                               R                      R
                                                                    B
                                                  A                                          R
                         Paralel                        R =9R
                                                         eş
                         Şekil III                       Şekil IV
                                                                                             R
                   ÖRNEK                                                             V
                                 Üreteç ve çeşitli dirençlerden oluşan dev-
                2 Ω     8 Ω                                                    Buna  göre  devrelerden  her
                              rede 8 Ω’luk direnç üzerinden 2 A şiddetinde   birinin  eşdeğer  direnci    kaç
                I=2 A   8 Ω   akım geçmektedir.                             R’dir? (Hesaplamalarda üreteç ve
                                 Buna  göre  pilin  gerilimi  ve  3  Ω’luk  di-
                    3 Ω                                                     tellerin direnci ihmal edilecektir.)
                              rencin  uçları  arasındaki  potansiyel  farkı
                              kaç V’tur?
                              (Hesaplamalarda üreteç ve tellerin direnci ih-
                              mal edilecektir.)
                     V
                   ÇÖZÜM                                                         SIRA SİZDE
                                                                               Farklı  dirençlerle  kurulmuş
                  2 Ω
                       2 A  8 Ω                              V=4.6=24 V     devrede üretecin gerilimi 18 V’tur.
                                      2 Ω      4 Ω
                          Paralel   4 A                 4 A                             5 Ω   R = ?
                    2 A    8 Ω             Seri             6 Ω
                                                                                 3 Ω
                                           3 Ω
                      3 Ω
                                                            3 Ω
                                                                                          2 Ω
                                                                                I = 4 A

                                           V                V
                       V
                                          Şekil II         Şekil III
                     Şekil I                                                             18 V
                Devrenin üst kolunda 8 Ω’luk dirençler birbirine paralel, 2 Ω’luk   Ana  koldan  geçen  akımın
              direnç ise bunlara seri bağlıdır. Üst koldaki eşdeğer direnç ile direnç-  4 A olması için R direnci kaç Ω
              lerden geçen akım şiddeti Şekil I, II ve III’te hesaplanmıştır.  olmalıdır?(Hesaplamalarda üreteç
                Üst koldaki eşdeğer direnç için Ohm Yasası uygulanırsa direncin   ve tellerin direnci ihmal edilecektir.)
              uçları arasındaki potansiyel farkı 24 V bulunur. Paralel kollarda gerilim-
              ler eşit olacağından 3 Ω’luk direncin uçları arasındaki potansiyel fark
              24 V olur.
                Pil 3 Ω’luk dirence paralel olduğundan pilin gerilimi de 24 V olur.






                                                                                                      35
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30