Page 38 - Fen Lisesi Fizik 10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

SIRA SİZDE ÖRNEK
İç direnci önemsiz özdeş K, L, R =3 Ω İç direnci önemsiz kabul edilen
4
M, N ve O lambalarından bir elekt- I ve 60 V’luk üretece bağlanmış elekt-
rik devresi oluşturuluyor. 2 L 2 L 4 L rik devresinde L , L , L ve L lamba-
I 3 1 2 3 4
1 ları yer almaktadır.
R =4 Ω R =2 Ω Lambaların sahip olduğu par-
I 2 3
K L L 1 laklıkları karşılaştırınız.

R =2 Ω ε = 60 V
1
M N
ÇÖZÜM

Lambalar özdeş olmadıkları için önce lambaların üzerinden
O
geçen akım şiddeti bilinmelidir. Bunun için lambalar birer direnç
Buna göre lambalardan han- gibi düşünülerek devrenin eşdeğer direnci hesaplanıp ana kol-
gisi ışık verir? daki akım (I) değeri bulunur.
R ve R seri bağlı olduklarına göre
3
2
R = R + R = 4 + 2 = 6 Ω olur.
5 2 3
L
4
V
6
I
2
R =3 Ω Paralel bağlı dirençler
4
I
1
1 1 1 3 R =2 Ω
I R =6 Ω = + = 6
5 3 6 6 I
R 6 L
L 1
1 = 2 X
R 6
R =2 Ω ε =60 V
R =2 Ω ε=60 V 1
1
Devrenin eşdeğer direnci ise aşağıdaki gibidir.
R = R +R = 2 + 2 = 4 Ω
6
1
eş
Devrenin ana kol akımı aşağıdaki gibi bulunur.
I = V = 60 = 15 A
R es 4
15 A’lik akım hem R hem de R üzerinden geçer. Bu durum-
1
6
da R nın gerilimi aşağıdaki gibi bulunur.
6
V = 15.2 = 30 V
6
R direnci R ve R paralel dirençlerinin eş değeri olduğuna
5
6
4
göre bu iki direnç üzerindeki gerilim de 30 V olacaktır. Bu durum-
da I ve I akımları,
1 2
I = 30 / 6 = 5 A (I hem R hem de R dirençlerinden geçer.)
2
3
1
1
I = 30 / 3 = 10 A olarak bulunur (R üzerinden geçen akım
2
şiddetidir). 4
Değerlere göre lambaların güçleri aşağıdaki gibi bulunur.
P = I .R = 15 .2 = 450 W
2
2
1
1
P = ( I ) . R = 5 .4 = 100 W
2
2
1
2
2
P = ( I ) . R = 5 .2 = 50 W
2
2
1
3
3
P = ( I ) . R = 10 .3 = 300 W
2
2
4
2
4
Bu durumda lambaların parlaklıkları arasında
P > P > P > P ilişkisi olduğu söylenebilir.
1 4 2 3
48