Page 39 - Fen Lisesi Fizik 10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

ÖRNEK SIRA SİZDE
İç direnci önemsiz özdeş üreteçler ve K, L, M lambalarıyla Özdeş lambalardan oluşan
Şekil I’deki devre kuruluyor. elektrik devresinde X anahtarı ka-
patılıyor.

C D
L
K
K
X
A B
L M
M

V
V V
Şekil I
Şekil II
Bu durumda lambaların
Devre Şekil II’deki gibi kurulursa K, L ve M lambalarının parlaklığı nasıl değişir?
parlaklıkları nasıl değişir?

ÇÖZÜM

K K
I
L
V V/3
L M 2I
M
2V/3
I
V/2 V/2
V/3

V V
Şekil I
Şekil II
Lambalar özdeş olduğundan lambaların parlaklıkları üzerle-
rinden geçen akım şiddeti ya da uçları arasındaki gerilimle kar-
şılaştırılabilir.
Yukarıda verilen ilk devrede K lambası üretece doğrudan pa-
ralel olduğundan uçları arasındaki gerilim V = V olur. BİLGİ
K
L ve M lambaları kendi arasında seri olup toplamda V gerili-
Örnek sorunun çözümüne dik-
mine sahiptir. Lambalar özdeş olduğundan L ve M’nin gerilimleri kat edilirse özdeş lambaların uçları
V = V = V/2 olur. arasındaki potansiyel farkları hesap-
L
M
lanarak karşılaştırılma yapılmıştır.
İkinci devrede ise özdeş lambalardan K ve M üzerinden aynı Üretecin gerilimi sabit ve V olduğun-
değerde akım geçerken L üzerinden bu akımların toplamı geçer. dan her iki devrede de bu değerin
lambalara paylaştırılması dikkate
Bu durumda lambaların gerilimleri aşağıdaki gibi olur. alınmıştır. Soru, lambalardan geçen
V = 2V/3 akım şiddetlerinin değerleri buluna-
L
V = V = V/3 rak da hesaplanabilir. Bu durumda
çözüm Ohm Yasası’na göre ana kol
M
K
Bu durumda lambaların parlaklık değişimleri aşağıdaki gibidir. akımı hesaplanıp lambaların üzerin-
den geçen akım değerleri bulunarak
K: Azalır. L: Artar. M: Azalır. yapılır. Ancak bu çözüm yolu daha
uzundur.

49