Page 12 - Fen Lisesi Fizik 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ

SIRA SİZDE ÖRNEK
Fotoğrafta eskiden kullanılan 4h yüksekliğinde 3d özkütleli sıvıyla
ve günümüzde artık kullanılma- dolu olan dikdörtgenler prizması şek-
yan ahşap bir su deposu görül- lindeki bir kap yatay zemin üzerinde
mektedir. Silindir şeklinde olan bu durmaktadır.
su depolarının ahşap parçalarının Buna göre sıvının 2h derinliğin-
zamanla dağılmasını engellemek 2h deki L noktasına etki eden sıvı ba-
amacıyla etrafı demir çemberlerle 4h 3d 2S sıncı ile 2S’lik yan yüzeye etki eden
sımsıkı sarılırdı. L ortalama sıvı basınç kuvvetlerini h,
Görselden de rahatlıkla görü- d, g, ve S cinsinden hesaplayınız.
lebileceği gibi demir çemberler,
üst kısmından alt kısmına doğru
inildikçe daha sık aralıklarla kulla- ÇÖZÜM
nılmıştır. L noktasına etki eden sıvı basıncı,
P = 2h.3d.g = 6h.d.g olarak hesaplanır.
L
2S lik yan yüzeye etki eden ortalama sıvı basıncı
P = (4h/2).3d.g = 6h.d.g kadardır.
ort
Bulunan bu değer ortalama sıvı basınç kuvveti ile ilgili bağıntıda
yerine yazılırsa 2S’lik yan yüzeye etki eden ortalama sıvı basınç
kuvveti aşağıdaki gibi bulunur.
F = P .2S
ort
ort
= 6h.d.g.2S
= 12h.d.g.S
Bu uygulamanın en önemli
nedeni nedir? İçi sıvı dolu bir kap ile içi boş bir kap Görsel 2.23.a’da görüldüğü
gibi bir boru yardımıyla birleştirilip vana açılırsa sıvı, sıvı basıncının
daha yüksek olduğu kaptan sıvı basıncının olmadığı boş kaba doğru
Görsel 2.23.b ve 2.23.c’deki gibi akar. Söz konusu sıvı akışı, vana-
nın her iki tarafındaki sıvı basınçları Görsel 2.23.ç’deki gibi birbirine
eşit hâle gelinceye kadar devam eder.

h
h
1 h
A B A B 2
Sıvı akışı
P = h.d.g P = 0 h > h
A B 1 2
P > P
P > P A B
A B
Görsel 2.23 a: Bileşik kaplar Görsel 2.23 b: Bileşik kaplar

h
3 h h h
A B 4 5 5
A B
Sıvı akışı
h > h P = h .d.g P = h .d.g
3 4 A 5 B 5
P > P P = P
A B A B
Görsel 2.23 c: Bileşik kaplar Görsel 2.23 ç: Bileşik kaplar

84