Page 15 - Fen Lisesi Fizik 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ

ÖRNEK SIRA SİZDE
Birbirine karışmayan X, Y ve Z Kollarının kesiti 2S, S ve 2S
sıvıları U borusunda şekildeki gibi olan cendere, ağırlıkları G , G ve
K
L
dengeye gelmektedir. G olan sızdırmaz ve sürtünmesiz
M
3
Y h = 20 cm X sıvısının özkütlesi 4 g/cm , K, L ve M pistonları ile dengededir.
h = 30 cm X 2
1
Y sıvısının özkütlesi 2 g/cm ol-
3
duğuna göre Z sıvısının özkütle-
si kaç g/cm tür?
Z
3
L M
K
ÇÖZÜM S 2S h
Sıvının aynı derinlikteki tüm 2S
noktalarında sıvı basınçları eşit ol-
duğundan U borusundaki Z sıvısı- Buna göre pistonların ağır-
X Y h = 20 cm nın A ve B noktalarındaki basınçlar lıkları arasındaki büyüklük iliş-
2
h = 30 cm
1 h = 10 cm aşağıdaki gibi birbirine eşitlenir. kisi nedir?
A B 3
P = P
Z A B
h .d .g = h .d .g + h .d .g
1 x 2 y 3 z
Sıvı yüksekliklerinin hepsi cm, özkütlelerin de hepsi g/cm birimiy-
3
le verildiğinden birim dönüşümüne gerek duyulmaz. Gerekli sade-
leştirmelerden sonra sıvının özkütle değeri aşağıdaki gibi bulunur.
30.4 = 20.2 + 10.d d = 8 g/cm 3
z
z
ÖRNEK
Bir tamirhanede kullanılan liftin si-
lindirik pistonlarının yarıçapları 20 cm
F
ve 200 cm’dir. 20 cm yarıçaplı silindi-
rik pistona uygulanan F kuvveti yardı-
mıyla 200 cm yarıçaplı silindirik piston
üzerindeki 1 tonluk araç kaldırılıyor.
Buna göre 20 cm yarıçaplı silin-
dirik pistona uygulanan F kuvveti
r = 20 cm r = 200 cm
1 2 kaç N’dır?
(Pistonlar ağırlıksız, sürtünmesiz ve sızdırmaz olup aynı hizada ve
dengededir.)

ÇÖZÜM
Pascal Prensibi’ne göre aşağıdaki
bağıntı yazılır.
F = G F = G
S1 2 S r .r 1 2 r .r 2 2
Piston yarıçapları cm cinsinden
verilmiş. Ancak eşitliğin her iki tarafın-
da da yer aldığı için birim dönüşümü
r = 20 cm r = 200 cm yapılmasına gerek yoktur.
1 2
Gerekli sadeleştirmeler yapıldıktan sonra pistona uygulanan kuv-
vet aşağıdaki gibi bulunur.

F = 10000
20 2 200 2
F= 100 N

87