Page 109 - Fen Lisesi Matematik 9 | Denklemler ve Eşitsizlikler

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER

Kâr Zarar Problemleri

Kâr zarar problemlerinde aşağıdaki bağıntılardan yararlanılır:
• Kâr = Satış fiyatı – Maliyet fiyatı Zarar = Maliyet fiyatı – Satış fiyatı
Kâr
• Kâr yüzdesi = $ 100
Maliyet fiyatı
• A liralık bir ürüne %x indirim yapıldığında ürünün yeni fiyatı:
x 100 - x
A - A $ 100 = A $ b 100 l olur.
• %x zam yapıldığında da
x 100 + x
A + A $ 100 = A $ b 100 l olur.
• İşlemlerde kolaylık sağlamak amacıyla genellikle bir ürünün alış fiyatına 100 denir.
x

1. ÖRNEK
Aşağıdaki tabloda bir ürünün alış fiyatı, alış fiyatı üzerinden yapılan değişiklik ve satış fiyatı gösterilmiştir.

Alış Fiyatı (₺) 300 B 150 140 E 440 256 175 500 200
Yapılan %30 %10 C %20 %10 F %25 %20 %50 + %50 %10 + %10
Değişiklik kâr kâr zarar zarar indirim zam indirim zam
Satış Fiyatı (₺) A 198 195 D 126 220 G H I K
Tabloya göre harflerle ifade edilen yerlerde olması gereken sayıları bulunuz.

ÇÖZÜM
30
A değeri için 300 $ 100 = 90 TL kârla 300 + 90 = 390 TL sonucu bulunur.
x
B değeri 100 x olsun, %10 kârla 110x olur. Buradan 110 = 198 & x = 198 & B = 100 $ 198 = 180 TL
101
110
bulunur.
$
C değeri için 195 - 150 = 45 TL kâr yapılmıştır. Kâr yüzdesi 45 100 = 30 olduğundan %30 bulunur.
150
14020
$
D değeri için 100 = 28 TL zararla 140 - 28 = 112 TL sonucu bulunur.
x
E değeri 100x olsun. %10 zararla 90x olur. Buradan 90 = 126 & x = 126 & 100 x = 100 $ 126 = 140 TL
90
90
bulunur.
220
F değeri için 440 - 220 = 220 TL zarar vardır. Zarar yüzdesi 440 $ 100 = 50 olur. Cevap %50 olarak
bulunur.
25
G değeri için 256 $ 100 = 64 TL indirimle G = 256 - 64 = 192 TL bulunur.
20
H değeri için 175 $ 100 = 35 TL zamla H = 175 + 35 = 210 TL bulunur.
50
I değeri için 500 $ 100 = 250 TL indirimle 500 - 250 = 250 olur. Bu fiyat üzerinden tekrar %50 indirim
yapılacağından sonuç
50
250 $ 100 = 125& 250 - 125 = 125 TL olarak bulunur.
10
K değeri için 200 $ 100 = 20 TL zamla 200 + 20 = 220 olur. Bu fiyat üzerinden tekrar %10 zam
yapılacağından sonuç
10
220 $ 100 = 22 & 220 + 22 = 242 TL olarak bulunur.

Fen Lisesi Matematik 9 | 195