Page 37 - Kimya 11 | 6.Ünite

Kimyasal Tepkimelerde Denge

NELER KAZANILACAK? Tuz çözeltilerinin asitlik/bazlık özellikleri açıklanırken
a) Asidik, bazik ve nötr tuz kavramları açıklanacak,
b) Anyonu zayıf baz olan tuzlara örnekler verilecek,
+ -
c) Katyonu NH veya anyonu HSO olan tuzların asitliği üzerinde durulacaktır.
4
4
) ç Hidroliz hesaplamalarına girmeyecektir.
6.3.7. TUZLARIN ASİT-BAZ ÖZELLİĞİ
Asit ve bazların tepkimesinden oluşan iyonik bileşiklere tuz denir.
Tuzlar çeşitli şekillerde (kuvvetli asit ve kuvvetli bazdan, zayıf asit ve
kuvvetli bazdan, kuvvetli asit ve zayıf bazdan veya zayıf asit ve za-
yıf bazdan) oluşabilir. Tuzlar suda çözündüklerinde iyonlarına ayrışır.
Oluşan iyonlar su ile tepkimeye girebilir. Bir iyonun su ile tepkimeye gi-
rerek zayıf asit veya baz oluşturmasına hidroliz denir. Tuzlar suda çö-
zündüklerinde asidik, bazik ve nötr çözelti oluşturabilir.
NÖTR TUZ
Suda çözündüğünde nötral çözelti oluşturan tuzlara nötr tuz de-
nir. Nötr tuzlar kuvvetli bir asitle kuvvetli bir bazın tepkimesi sonucun-
da oluşur. Nötr tuzları oluşturan anyon ve katyonlar önemli ölçüde hid-
roliz olmaz.
-
+
NaCl(k) Na (aq) + Cl (aq)
+ -
NaCl bileşiğinde Na iyonu kuvvetli bazdan (NaOH), Cl iyonu kuv-
vetli bir asitten (HCl) oluşur. Bu nedenle su da hidroliz olmaz.
ASİDİK TUZ
Kuvvetli bir asit ve zayıf bir bazdan oluşan tuzlar asidik özellik gös-
terir. Örneğin NH NO asidik bir tuzdur. Kuvvetli bir asit olan HNO ve
4
3
3
zayıf bir baz olan NH ʼtan NH NO bileşiği oluşur.
3
4
3
HNO (aq) + NH (aq) NH NO (aq)
3
4
3
3
Kuvvetli asit Zayıf baz Asidik tuz
Oluşan NH NO bileşiği suda aşağıdaki tepkimedeki olduğu gibi
4
3
iyonlarına ayrılır.
+ -
NH NO (aq) NH (aq) + NO (aq)
4
3
3
4
Asidik tuz Katyon Anyon
hidroliz hidroliz
olur. olmaz.
Oluşan iyonlardan zayıf bazdan gelen katyon hidroliz olurken kuv-
vetli asitten gelen anyon hidroliz olmaz.
+ +
NH (aq)+ H O(s) NH (aq) + H O (aq)
3
3
2
4
Zayıf bazdan
gelen katyon
Zayıf bazdan gelen katyon suda eşlenik bazı olan NH ʼı ve H O +
3
3
iyonunu oluşturduğu için ortamı asidik yapar.
-
NaHSO gibi tuzlar asidik özellik gösterir. Tuzun yapısında HSO
4
4
gibi anyonlar bulunuyorsa bu tuzların yapısında bir veya daha çok pro-
ton bulunduğu için suda çözündüklerinde yapılarındaki protonu vere-
rek ortamı asidik yapar.
255