Page 47 - Kimya 12 | 3.Ünite

 5. BÖLÜM: KARBONIL BILEŞIKLERI

3.5.1. Karbonil Bileşiklerinin Sınıflandırılması ve
Özellikleri

Ikili bağla birbirine bağlanmış karbon ve oksijen elementlerinden
oluşan, oksijenin üzerinde iki tane eşleşmemiş elektron çifti bulundu-
ran gruba karbonil grubu denir. Karbonil grubundaki karbonun hibrit
o
2
türü sp dir. Grubun bütün bağ açıları (yaklaşık 120 ) birbirine eşittir.
Oksijen elementinin elektronegatifliği karbon elementinden büyük
olduğun dan oksijen kısmi negatif (δ-), karbon ise kısmi pozitif (δ+) yük-
lenir. Bu elektronegatiflik farkı çok yüksek olduğundan karbonil grubu
oldukça polardır. Karbonil grubunun şekli aşağıdaki gibidir.

δ-
O
120 o C 120 o
δ+
Karbonil grubuna bir tane alkil (R) bağlanmasıyla elde edilen radikal
gruba açil grubu denir.

O
C
R
Açil grubuna farklı gruplar bağlanarak aşağıda gösterilen karbonil bile-
şikleri elde edilebilir (Şekil 3.4).

KARBONİL BİLEŞİKLERİ

Aldeh�t Keton Karboks�l�k As�t Ester
O O O O
R–C–H R–C–R R–C–OH R–C–OR

Şekil 3.4:Karbonil bileşikleri

Aldehit ve Ketonlar

Karbonil grubuna bir tane hidrojen atomu ve radikal grubun bağlanma-
sıyla oluşan bileşiklere aldehit, iki tane radikal grubun bağlanmasıyla
oluşan bileşiklere keton denir.

O O
R–C–H R –C–R
1 2
Aldeh�t Keton

Aldeh�t Keton
O O O O
CH –C–H CH –CH –C–H CH –C–CH 3 CH –C–CH –CH 3
2
3
3
2
3
3
Etanal Propanal Propanon Bütanon
(asetaldeh�t) (aseton)
12. SINIF KIMYA 173