Page 49 - Kimya 12 | 3.Ünite
P. 49

 5. BÖLÜM: KARBONIL BILEŞIKLERI


            Bir bileşikte hem aldehit hem de keton grubu bulunabilir.

                                      O           O
                                 CH –C–CH –CH –CH
                                            2
                                    3
                                                2
              Aldehit ve ketonların molekül formülleri aynı, yapı formülleri farklı
              olduğundan aldehit ve ketonlar birbirlerinin yapı izomeridir.

            Aldehit ve ketonların yapı formüllerinin farklı olmasının nedeni içerdik-
            leri fonksiyonel grupların farklı olmasıdır. Fonksiyonel grup farklılığın-
            dan kaynaklı bu izomerliğe fonksiyonel grup izomerliği denir.
                                      Fonks�yonel
                             O        grupları farklı      O
                        CH –C–CH  3               CH –CH –CH
                           3
                                                    3
                                                         2
                           C H O                     C H O
                            3
                              6
                                                      3
                                                        6
                           Keton                     Aldeh�t
              Ketonların ilk üyesi üç karbonlu olduğundan bir ve iki karbonlu alde-
              hitlerin keton izomeri yoktur.


            Aldehit ve Ketonların Adlandırılması

            Aldehit ve ketonlar IUPAC adlandırma kurallarına göre adlandırılır.

            Aldehitler adlandırılırken şu kurallar dikkate alınır:
               1.  Karbonil grubu içeren en uzun karbon zinciri (ana zincir) seçilir.

                                O
                  CH –CH –CH–CH
                     3
                          2
                            CH 3

               2.  Karbonil grubundan başlanarak uzun zincir numaralandırılır.

                                O
                   CH –CH –CH–CH
                   4  3  3  2  2  1
                            CH 3

                    2-Met�l bütanal

               3.  Aldehitler, dallanmaların bulunduğu karbon numaraları ve dal
                 adları yazıl dıktan sonra ana zincirdeki karbon sayısına karşılık
                 gelen hid rokarbonun adının sonuna -al eki getirilerek adlandırılır.

                        O                   O           O                    O               CH O
                                                                                                3
               CH –CH–CH      CH –CH–CH –CH             C–H     CH –CH–CH–CH           CH –  C  –  CH
                                                                   3
                                                                                         3
                3  3  2  1     4  3  3  2  2  1                     3   2    1         3    2     1
                    Br             Cl                                CH 3 CH 3               OH
             2-Bromo propanal   3-Kloro bütanal  Fen�l metanal  2,3-D�met�l bütanal 2-H�droks�-2-met�l- propanal
                                                (Benzaldeh�t)



                                                                                 12. SINIF KIMYA      175
   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54