Page 205 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 205
ÇÖZÜMLÜ SORULAR MS 2. Yüzyıl-15. Yüzyıl'da Felsefe -2 FELSEFE
9. İslam düşünürlerinin önemli isimlerinden biri olan İmam 10. Mevlâna sevginin, barışın ve kardeşliğin sembolüdür.
Gazâlî, El-Münkız Mine’d-Dalâl adlı eserinde hakika- Eserlerinde verdiği en önemli mesaj sevgi ve birliktir. O
tin bilgisine ulaşmada yaşadığı serüveni bizlere anla- kimseyi ayrı görmez; her şeyi birleştirir, bütünleştirir ve
tır. Ona göre insan bilgiye ulaşmada aklından da du- sevdirir. Kâmil insan aklını ve gönlünü, kirden ve ikilik-
yularından da yararlanabilir. Ancak her ikisi ile de elde ten kurtarmış olan insandır. Mevlâna “Sen bana kendi
edilen bilgide derin bir şüpheye düşer. Sonunda kesin gözünle bakma, benim gözümle bak da biri iki görme!
bilgiye, Allah’ın gönlüne attığı nur ile varabileceği ger- Bana, bir an olsun benim gözümle bak da varlıktan öte
çeğine ulaşır. Bunu “kalp gözü” kavramıyla açıklayan bir meydan gör!’’ diyerek insan ilişkilerinde hoşgörüyü
Gazâlî, herkesin bu göze sahip olamayacağını da be- öğütler.
lirtir. Bu yeteneğe sahip olanlar, gerçekliği sezgi ile bir
kerede kavrarlar ve doğru bilgiye ulaşırlar. Mevlâna’ya göre insan ilişkilerinin temel koşulu
aşağıdakilerden hangisidir?
İmam Gazâlî hakkında verilen bilgilerden aşağıdaki-
A) İnsanların düşüncelerini aynı doğrultuda birleştirmek.
lerden hangisine ulaşılamaz?
B) Davranışları akıl yoluyla anlamlandırarak hareket
A) Entüisyonist bakış açısına sahiptir.
etmek.
B) Doğru bilgiye ulaşmada kendi yöntemini ortaya
C) Eleştirel bir bakış açısıyla insan davranışlarını
koymuştur.
yorumlamak.
C) Akıl ve deneyim ile elde edilen bilginin gerçeğe D) İnsanların aynı kurallara tabi olduğunu bilerek bü-
ulaşmada eksik kalacağını ifade eder.
tünleşmek.
D) Bilgiye ulaşmada rasyonalist bir tavır takınır.
E) İnsanların içinde bulunduğu durumu anlamak ve
E) Gerçeğin bilgisine ulaşmada inancının etkisi olduğunu içselleştirmek.
düşünür.
Çözüm:
Sevginin ve hoşgörünün filozofu olan Mevlâna’ya göre
Çözüm: kâmil insan; aslını idrak eden, başkalarının kusurlarını
görmeyen, özünde kin ve düşmanlık olmayan insandır.
Parçada İslam düşünürlerinden İmam Gazali’nin doğ- Parçada geçen “Sen bana kendi gözünle bakma, benim
ru bilgiye ulaşmak için sezgiyi kullandığı buna da “kalp gözümle bak da biri iki görme!” sözü, insanların içinde
gözü” dediği gönül gözü ile ulaşabileceğini savunduğu bulundukları durumu empati yaparak değerlendirmenin
anlatılmaktadır. önemini vurgular niteliktedir. Empati ya da duygudaşlık,
Bu bilgilere göre hangisine ulaşılamayacağı soruluyor. bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durumu ya
Seçeneklere bakılırsa: da davranışlarını anlamak ve içselleştirmek demektir.
Bu durumda doğru cevabımız “E” seçeneğidir.
A) İmam Gazali doğru bilgiye ulaşmada sezginin kul-
lanılması gerektiğini savunduğu için entüisyonist bakış Diğer seçenekleri değerlendirdiğimizde;
açısına sahiptir. A) Mevlâna birlik ve beraberlik mesajlarında insanla-
B) İslam düşünürü olan İmam Gazali, doğru bilgiye rın farklılıklarını kabulden yola çıkar. Bu durum A se-
Allah’ın gönlüne verdiği nur ile varacağına inandığı için çeneğinde denildiği gibi düşüncelerin aynı doğrultuda
inancı etkili olmuştur. birleştirilmesine değil, hoşgörüyle karşılanması fikrine
dayanır.
C) Doğru bilgiye ulaşmak için kendi yöntemini oluştur-
muştur. Kalp ile sezgisel olarak doğru bilgiye ulaşıla- B) Mevlâna’ya göre kâmil insan yalnız aklını değil gön-
bilir. lünü de kirden arındırmış insandır. O gönül gözü ile
bakmanın yani sevgi ve hoşgörünün önemini vurgular.
D) Ona göre akıl ve duyularla bilgi edinilebilir ancak bu
Seçenekte ise insan davranışlarının yalnızca akılla yo-
şekilde elde edilen bilgiler eksik kalmaktadır.
rumlanmasından bahsedilmektedir.
E) Gönül gözüne sahip insanların bilgiye ulaşmada ras- C) Parçada Mevlâna’nın insanı anlamak ve içselleştir-
yonalist (akla dayalı) bir tavır kullandığından bahset- mek fikrine vurgu yapılmıştır. Bu bakış açısı eleştirel bir
mez. Ona göre ancak sezgi ile doğru bilgiye ulaşılabilir.
temele değil, anlayış ve hoşgörüye dayanmaktadır.
D) Mevlâna’nın birleştirici ve bütünleştiriciliği insanların
Cevap: E aynı kurallara tabi olduğu fikrine değil, farklılıklarının
kabulüne dayanır.
Cevap: E
203
