Page 209 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE TEST
MS 2. Yüzyıl-15. Yüzyıl'da Felsefe -2 2 A

1. İslam felsefesi, bir yönüyle İlk Çağ felsefesi ve 3. İnsan iradesi yoktur ve her şey kaderin belirlediği gibi ger-
Rönesans dönemi arasında bir köprü görevi üstlen- çekleşir. Yani insanın kaderini belirleyen kendi tercih ve
miştir. Çünkü İslam coğrafyasında bilimsel ve felse- eylemleri dışında başka bir güç vardır. Bu görüşe göre,
fi çalışmalara önem verilmiş, bu çalışmalar yalnızca insanların yaptıkları her şeyin nedeni kaderdir ve insanlar
bunun dışında bir şey yapamazlar. Zira Tanrı'nın mutlak
Müslümanlar tarafından yapılmamıştır. Bu bakımdan
iradesi karşısında başka hiçbir irade olamaz. Dolayısıyla
farklı görüşlere açık bir atmosfer olduğu söylenebilir.
her şey Tanrı’nın iradesiyle gerçekleşir.
Antik Yunan kaynaklarının anlaşılmasına önem verilmiş
bu kaynak farklı dillere çevrilmiştir. Bu sayede de Antik Bu parçada savunulan düşünce aşağıdaki görüşler-
Yunan felsefesindeki akılcı yaklaşımın öne çıkması ko- den hangisine uygunluk gösterir?
laylaşmıştır. İslam medeniyetindeki hızlı yayılım kültür-
A) Eş’ariyye: Akıl sahibi olmak bakımından en mükemmel
ler arası kaynaşmayı da olanaklı kılmış, bu durum da
varlık insandır.
yine bilimsel ve felsefi alanda gelişmeyi desteklemiştir.
B) Maturidiyye: İnsan aklıyla iyi ve kötünün bilgisine
Bu parçadan İslam felsefesi ile ilgili aşağıdaki ulaşabilir.
yargıların hangisine ulaşılabilir? C) Mutezile: İnsan ahlaki eylemlerinde tamamen özgürdür.
A) Kendi içine kapalı bir dönem felsefesidir. D) Cebriyye: İnsan seçim ve eylemlerinde özgür değildir.
B) Felsefi çalışmalar dinî bir çerçeveyle sınırlıdır. E) Dehriyye: Algılanan dünyanın ötesinde başka ger-
çeklik yoktur.
C) Doğaya ilişkin merakın yerini öte dünya almıştır.
D) Ortaya çıktığı coğrafyaya özgü özellikler gösterir.
E) Çeşitli felsefi akımların ortaya çıkmasını desteklemiştir.
4. Gazâlî inancın bilgisini insanın kalbiyle, doğadaki mad-
di şeylerin bilgisini ise duyuları vasıtasıyla bilebileceğini
belirtir. Ona göre insan akıl yoluyla zorunlu, mümkün
ve imkânsız olanı ayırt eder. Aklın ve izlenimlerin anla-
yamayacağı hakikatin bilgileri doğrudan ilham yoluyla
yani Allah’ın insanın kalbine indirdiği nurla aranmalıdır.

Bu parçadan Gazâlî’nin bilgi anlayışı ile ilgili aşağı-
dakilerden hangisine ulaşılabilir?

A) Vahye dayalı bilgilerin kaynağı sezgidir.

B) Hakikat akıl ve duyu yoluyla aydınlanır.
2. Fârâbî’ye göre akıllı ve düşünen bir varlık olarak insan C) Aklın kavrama yetisi inanca aşkındır.
karar verme gücünü yani istencini kullanarak seçim ya-
D) Bilgi akıl, duyu ve sezginin uzlaşımıdır.
pabilir ve yaptığı seçimlerin sonuçlarını üstlenir. Böylece
insan iyi ve güzel eylemlerde bulunmuş olur. Bu da haki- E) İnançsal olan her şey daima akılsaldır.
ki anlamda mutluluğu beraberinde getirir. İnsanlar mutlu-
luğa ulaşabilmek için iyi olana yönelip, birbirlerine yardım
5. Orta Çağ İslam felsefesinde din ile felsefenin karşılıklı
ettiklerinde ise erdemli ve mükemmel bir devlet ortaya
konumları ve güvenilirlikleri bakımından farklı görüşle-
çıkacaktır.
ri savunan filozoflar görülür. El Kindî, Fârâbî, İbn Sînâ
Bu parçada İslam felsefesinin; gibi filozoflar din ve felsefeyi uzlaştırmaya çalışmışlar-
dır. Râzî, bilgiyi elde etmede aklı ve tecrübeyi din ve
I. Yaratıcının varlığını kanıtlama geleneğin önünde tutmuştur. Buna karşıt olacak şekilde
II. İrade özgürlüğü İmam Gazâlî ise hakikat konusunda dinin bildirdiklerine
güvenmiş, bilim ve felsefenin karşısında durmuştur.
III. Toplumsal yaşama yönelik
problemlerinden hangilerinden söz edilmemiştir? Bu parçada hakkında açıklama yapılan konu aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Yalnız I
A) Kötülük kanıtı
B) Yalnız II
B) Tümeller tartışması
C) Yalnız III C) İnanç ve akıl ilişkisi
D) I ve II D) Kozmolojik kanıtlama
E) II ve III E) İrade özgürlüğü sorunu

206 207
207