Page 214 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE MS 2. Yüzyıl-15. Yüzyıl'da Felsefe -2 3. TEST

5. Şimdi sizinle bir düşünce deneyi yapalım: İçimizden bi- 7. “İmkânsız, güç dâhilinde olan bir şey değildir. İmkânsız
rinin aniden havada, boşlukta yaratıldığını düşünelim. ya bir şeyi aynı anda hem kabul hem de reddetmek, ya
Bu insanın boşlukta yaratılmış olmasından ötürü duyu genel olanı reddedip özel olanı kabul etmek ya da bir’ i
organlarının üzerlerinde kullanacağı hiçbir şey olmaya- reddedip, ikiyi kabul etmektir. Bunlarla ilgili olmayan şey
caktır. Yani o ne bir şey görecek ne bir ses duyacak ne imkânsız değildir. İmkânsız olmayan şey de güç dâhi-
de dokunma duyusuna herhangi bir şey etki edecektir. lindedir. Siyahla beyazın aynı anda bir arada bulunması
Buna ek olarak iç organlarının kendileri hakkında da imkânsızdır; çünkü/ mahaldeki siyahlığın suretinin kabul
hiçbir iç algıya sahip olmayacağını varsayalım. Şimdi edilmesinden beyazlığın suretinin reddedildiği ve siyah-
bu durumda, yani ne kendisini çevreleyen dış ortamı ne lığın var olması anlaşılır. Eğer siyahlığın kabul edilme-
kol ve bacaklarını ne bedenini hissetmediği hâlde “bu sinden beyazlığın reddedilmesi anlaşılıyorsa, beyazlığın
boşlukta asılı adam” yine de kendisinin var olduğunu aynı anda hem reddedilip hem de kabul edilmesi im-
fark edecek ve varlığının bilincine sahip olacak mıdır? kânsız olur. …Aynı şekilde iradeden de bilinen bir şeyi
Şüphesiz evet. istemek anlaşılır. Eğer bilgi olmadan isteğin bulunduğu
düşünülürse, irade de yok demektir.”
Bu parçada yer alan görüşler aşağıdakilerden hangisi
ile benzerlik gösterir? İbn Rüşd’ün Tehafut et-Tehafut el-Felasife eserin-
den alınan bu parçanın temel düşüncesi aşağıdaki-
A) İbn Sînâ ve ruhun tinselliği
lerden hangisidir?
B) Fârâbî ve zorunlu varlık
A) İrade, kişinin bilinçli bir şekilde gerçekleştirdiği iste-
C) Demokritos ve atomculuk
me eylemidir.
D) La Mettrie ve materyalizm B) Akıl karşıt düşünceleri kabul etmek konusunda ye-
E) B. Spinoza ve panteizm tersiz kalabilir.
C) Bir düşüncenin kabul edilmesi karşıtının da kabul
edilmesini gerektirir.
D) Aklın sınırları dışında kalan bilgilere sezgisel dü-
şünme yoluyla ulaşılabilir.

E) İki zıt durumun bir arada bulunması karşıtların birlik
içinde var olmasıdır.

6. “Alışkanlık eseri olarak, sebep diye inanılan şey ile

müsebbeb (sonuç) diye inanılan şey arasını bitiştirmek
bize göre zaruri değildir. Bilakis her (ikisi) ayrı şeyler- 8. Her kuş kendi cinsi tarafına uçar. İnsan ruhu insan vü-
dir. Bu o değildir, o da bu değildir. …Yanmanın failinin cudunu ardından sürükleyen kudrettir. Ruh ne tarafa gi-
(ateş) olduğunun delili nedir? Onlara (filozoflara), ateşin derse vücut onu takip eder. Bu yürüyüşte ruh önde vü-
pamuğa değmesi hâlinde yanmanın meydana geldiğini cut arkadadır. Ruh beden içerisindedir, görülmez ama
gözlemekten başka bir delil yoktur. Gözlem o anda yan- ruh bedeni idare eden onu yönlendiren irade ve güçtür.
manın hâsıl olduğuna delâlet eder, ancak bunun onunla Bu kudret, insanın karşısına çıkacak olan, madde, be-
hâsıl olduğuna, yanmanın ateşten başka bir illeti (nede- den ve fizik engelleri de aşarak, insan-ı kâmil olmaya
ni) bulunmadığına delâlet etmez.” doğru yol almasını temin edecektir.

Gazâli’nin bu görüşleri aşağıdakilerden hangisi ile Buna göre Mevlânâ’nın vurgulamak istediği asıl
benzerlik gösterir? düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) I. Kant'ın Kritisizmi A) Bedenin ruh için fiziksel bir engel olması
B) J. Locke'un Empirizmi B) Ruh ve bedenin bütünlük içinde var olması
C) D. Hume'un Determinizmi C) İnsanın varlığı için asıl unsurun ruh olması
D) Condillac’ın Sensualizmi D) Beden olmadan da ruhun varlığını sürdürebilmesi
E) Platon’un Rasyonalizmi E) İnsan varlığının ruh ve bedenden meydana gelmesi

213
212 213