Page 215 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE TEST
MS 2. Yüzyıl-15. Yüzyıl'da Felsefe -2 4

1. El Kindî, Yaratıcı’nın varlığını kabul etmekle kalmaz onu 3. İbn Haldun Mukaddime adlı eserinde toplumsal yaşamın
kanıtlamaya da girişir. Bunun için iki delile başvurur. İlki insan için bir zaruriyet olduğunu savunur. İnsanlar her tür-
evrenin, doğanın incelenmesiyle farkına varılabilecek lü gereksinimleri karşılamak ve güvende olmak yani diğer
kusursuz bir sebepler ve erekler sistemi oluşturduğu, toplulukların saldırı ve eziyetlerinden korunmak için bir
bunun da ancak akıllı bir planlayıcı tarafından yapı- güce ve yöneticiye ihtiyaç duyarlar. Devletin yöneticileri va-
labileceği fikrine dayanır. İkinci olarak evrenin sürekli tandaşına karşı şefkatli olmalıdır. Toplumsal yaşamın için-
değişim hâlinde olduğu, bu nedenle ezeli olamayacağı, de yapılan her türlü eziyet devletin varlığı ve devamlılığı için
bu durumun da yoktan var eden bir Yaratıcının varlığını tehlike oluşturur. Ona göre devletlerin tabii bir ömrü vardır.
Bu ömür tıpkı bir canlınınki gibi doğma, gelişme ve ölme
zorunlu kıldığı düşüncesidir.
yani yıkılma süreçlerini içerir. Her yıkılan devletin yerine ye-
Parçaya göre El Kindî'nin yaratıcının varlığını kanıtla- nisi kurulur.
mak için;
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılır?
I. Düzen ve Amaç Kanıtı
A) Devlet insanların aralarında yaptıkları sözleşme ile
II. Sudûr Nazariyesi oluşmuştur.
III. Hudûs Delili
B) Devlet toplumsal çıkarların karşılanmasında sadece
IV. Ontolojik kanıt bir araçtır.
hangilerine başvurduğu söylenebilir? C) Devlet insanlarını koruyabilmek için sınırsız bir
güce sahip olmalıdır.
A) I ve II
D) Devlet organizmaya benzeyen, var olması zorunlu
B) I ve III bir kurumdur.

C) II ve III E) Vatandaşına karşı erdemli davranmak devlete da-
imî süreklilik kazandırır.
D) II ve IV
E) III ve IV

4. Kendilerinden önceki birikimleri devralan, artırıp gelişti-
2. İslam felsefesinde irade özgürlüğü problemi, Allah'ın mutlak ren ve böylece yükselen uygarlıkların gelişiminde yazılı
ilmi ve kader anlayışıyla, insanın iradesi ve sorumluluğu ara- eserlere ulaşılması son derece önemlidir. Bilgi dünyasını
sındaki ilişkiyi anlama çabasıdır. İslam düşüncesine göre, geliştiren bu değerli etkileşimin en önemli araçlarından biri
Allah her şeyi bilen ve her şeyi önceden belirleyen mutlak çeviri faaliyetleridir. Yunan kültürü, Mısır ve Mezopotamya
bir varlıktır. İnsan, yaratılışındaki potansiyel iradesiyle özgür uygarlıklarının omuzlarında yükselmiş ve kendi katkılarını
bir varlık olarak, seçim yapabilme yeteneği ve eylemlerinden da sunarak geleceğe devretmiştir. Ancak İslam coğrafya-
sorumlu olma bilinciyle donatılmıştır. İnsan, iradesini kulla- sının Yunan, Hint, Mezopotamya ile etkileşimi sırasında,
kültürü sadece devraldığı ve katkı sağlayarak aktardığı-
narak doğru ve yanlış arasında seçim yapma sorumluluğu-
nı söylemek yetersiz kalır. İslam dünyası aynı zamanda
na sahiptir; ama asla mutlak anlamda irade sahibi değildir.
kendinden önceki kültürün hamisi konumuna geçmiş ve
İnsanın özgürlüğü, Allah'ın ilmiyle çerçevelenmiştir. Çünkü
yitip gitmesini engellemiştir. Büyük Bağdat Kütüphanesi
insanın yöneldiği her fiil, Allah’ın yaratmasıyla gerçekleşir;
olarak da bilinen Beytü’l-Hikme’deki kitapların, Orta Çağ
dolayısıyla insanın Allah’ın belirlediği davranışları seçme öz-
dünyasının hiçbir yeriyle kıyaslanmayacak kadar çok ol-
gürlüğü vardır.
duğu düşünülmektedir.
Buna göre irade özgürlüğü ile ilgili aşağıdaki yargı-
Parçaya göre İslam dünyasının çeviri faaliyetlerinde
lardan hangisine ulaşılamaz?
üstlendiği ayırt edici rol aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsan akıl sahibi bir varlık olarak tercih yapma
A) Düşünce dünyasının gelişmesinde önemli bir rol
yetisine sahiptir.
oynaması
B) İnsan kendisi için belirlenmiş bir çerçeve içinde B) Bilimsel bilginin ve felsefenin ilerlemesine kaynaklık
seçimler yapabilir. etmesi
C) Özgürlük Allah’ın mutlak iradesi ve insanın cüz’i C) Kültürün aktarılması dışında kültürün koruyuculuğunu
iradesi ile ilişkilidir. da üstlenmesi
D) Kişi iradesiyle yaptığı seçimlerin sorumluluğunu D) Dünyaca ünlü çeviri merkezleri ve kütüphaneleri kur-
üstlenmek durumundadır. ması
E) İnsan belirlenmiş bir kaderi yaşarken yaptığı hiçbir E) Doğu ve Batı kültürlerine İlk Çağ’ın kültürel birikimini
seçimden sorumlu değildir. aktarması

213
213