Page 8 - Matematik 12 | 1. Ünite
P. 8

ÖRNEK

                        +          1  x
                 : f R  " R  , f x = a k   fonksiyonunun grafiğini çiziniz ve bu fonksiyonun bire bir ve örten olma
                           ^ h
                                   3
               durumunu inceleyiniz.
                ÇÖZÜM
                       1  x
                fx = a k  fonksiyonunun grafiği çizilerek incelendiğinde
                ^ h
                       3
                     x      ...  - 2 - 1 01 2 ...
                       1  x               1 1
                fx = a k    ...  9  3 1   3 9   ...
                 ^ h
                       3
                                    y                                 1. Yol:
                                                                       :  f fonksiyonun grafiğine yatay doğru
                                                                          testi  uygulandığında  doğruların  her
                                                                          birinin grafiği bir noktada kestiği gö-
                                                                          rülmektedir. Buna göre f fonksiyonu
                                                                          bire birdir.

                                                                       :  Grafikte  f  fonksiyonunun  görüntü
                                                                          kümesinin pozitif gerçek sayılar kü-
                                                                          mesi olduğu görülmektedir.  Görüntü
                                                                          kümesi  değer  kümesine  eşit  oldu-
                                                                          ğundan f fonksiyonu örten bir fonk-
                                                                          siyondur.





                                                             x


                               1  1
                               3  9


               2. Yol:
                                                          x
                                                1
                                                        1
                                                           2
                :  6  xx !   R  ve x !  x iinç  b l x 1  ! b l  olup  f x ^ h  !  f x ^ h dir.
                       ,
                                                        3
                                                                     1
                                                                            2
                                                3
                         2
                      1
                                    1
                                        2
                   O hâlde f fonksiyonunun tanım kümesindeki farklı x değerlerinin görüntüleri de farklı olduğun-
                   dan f fonksiyonu bire birdir.
                                                x
                                             1
                :  6  y !  R +  i in f x =  y = b l  eşitliğini sağlayan en az bir tane  x !  R  değeri vardır.
                             ç
                                  ] g
                                             3
                   O hâlde f fonksiyonu örtendir.




      18      Üstel ve Logaritmik
              Fonksiyonlar
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13