Page 40 - Seçmeli Psikoloji | 2.Ünite

2. ÜNİTE

OKUMA METNİ

MADDE KULLANIMININ BİLİNÇ DURUMLARI ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİSİ
Bağimlilik yapan maddeler sinir sistemini etkileyip bilinci ve farkindaliği değiştirir. Bu maddeler duyu-
mu ve algilamayi etkileyerek ruh hâlini, duygu ve düşünceleri değiştirir. Madde bağimliliği olan kişilerde
ayni dozda alinan uyarici zamanla etkisini kaybeder. Madde alinmadiğinda bireye aci veren fiziksel, psiko-
lojik durumlar ortaya çikar.
Madde yoksunluğu titreme, mide bulantisi, kaygi ve halüsinasyon görme gibi durumlari ortaya çikarir.
Uzun süreli kullanim karaciğer rahatsizliklarina, beyin hasarlarina yol açabilir. Birey sorumluluklarini
yerine getiremez. İnsanlarin bu maddeleri kullanmaya başlamasi özenti, merak, değişik bir durum yaşama
isteği, zihinsel acidan kaçiş, can sikintisi gibi psikolojik nedenlerle olur. Önceleri psikolojik olarak duyulan
gereksinim çok kisa sürede fizyolojik bağimliliğa dönüşür.
Madde bağimliliği tedavisinde öncelikle hastanin bu maddeden kurtulmak istemesi şarttir. Bağimli
olan kişiyi etiketlemeden, samimi bir yaklaşimla tedaviye ikna etmek gerekir. Bağimliliktan kurtulmak iste-
yen hasta; ailesinin, sevdiklerinin ve doktorlarin ortak çabasi ve desteği ile hem psikolojik hem de fizyolo-
jik tedaviye alinir. Özellikle ağir madde kullananlarin tedavisinde ilaç desteğine ihtiyaç duyulur. Bağimlilik
yapan maddelerin hiçbir güvenli kullanim şekli yoktur. Akli ve iradeyi işlemez hâle getiren bu maddeleri
kullanan herkes bağimli olma riskini alir. Bağimlilik düzelebilir ancak tam olarak iyileşmenin gerçekleş-
mesi ciddi bir çaba ve zaman gerektirir. Bu yüzden en iyi korunma yolu bu maddeleri hiç denememektir.

http://dergipark.gov.tr/download/article-file/198122 adresinden yararlanılarak komisyon tarafından düzenlenmiştir.
25.12.2017 s. 16-45)

2.23. SOSYOLOJİ VE SOSYAL PSİKOLOJİ

Sosyoloji toplumu incelerken psikoloji bireyi ve bireyin davranışlarını inceler ancak toplum bireyden birey de
toplumdan bağımsız düşünülemez. Sosyoloji ve psikolojinin bu etkileşiminden ortaya çıkan sosyal psikoloji bire-
yin, grup ve toplum içindeki davranışlarını ele alır.
Sosyal psikoloji, sosyal olgulardan hareket eder ancak bu olguları açıklamaz. Sadece bu olguların birey üze-
rindeki etkilerini anlamaya çalışır. Olguları açıklamak sosyolojinin işidir. Örneğin göç sosyal bir olgudur. Bir ailenin
köyden kente göç etmesi ise sosyal bir olaydır. Sosyoloji göç olayından yola çıkarak genellemelere ulaşır ve göç
olgusunu açıklar. Sosyal psikoloji ise göç olgusu ve olayından hareketle göçün bireyin davranışlarına etkilerini
anlamaya ve açıklamaya çalışır.

TARTIŞMA

Evlilik olgusunu sosyoloji ve sosyal psikoloji hangi açılardan ele alır? Tartışınız.

2.24. SOSYAL BİLİŞ VE SOSYAL ETKİ TÜRLERİ

KONUYA HAZIRLIK
1. Bir olay veya kişiyle ilgili ilk izlenimlerin, sonradan edinilen bilgilerle değişmesi mümkün müdür?
Neden?
2. Cenap Şahabettin’in: “Başkası düştü mü tahtaya basmasaydı deriz. Kendimiz düştük mü tahtanın
çürük olmasından şikâyet ederiz.” sözünü yorumlayınız.
3. Yalnızken toplum içinde olduğunuzdan farklı mı davranırsınız? Neden?

72 PSİKOLOJİNİN TEMEL SÜREÇLERİ