Page 39 - Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü | 1.Ünite

SAĞLIK BİLGİSİ
Aşırı Yağlı, Şekerli, Tuzlu Yiyecek ve İçecekler Tüketmenin Sağlığa
Olumsuz Etkileri

Yağlar yüksek enerji veren besin ögeleridir. Sağlık açısından bakıldı-
ğında yağ miktarını azaltmak yararlıdır. Bunun için de çok fazla yağ içerme-
yen sebze ve meyveler, tahıllar, yağsız kırmızı et, derisiz kanatlı hayvan etle-
ri, balık ve düşük yağlı besinlerden oluşan sağlıklı bir öğün tercih edilmelidir. 1. ÜNİTE
Besinlerle alınan yağ ve kolesterol miktarının fazlalığı şişmanlığa, kalp-da-
mar hastalıklarına, diyabet, kanser, kemik ve cilt problemlerine yol açabilir.
Şeker içeriği fazla besinlerin tüketimi enerji alımını artırmaktadır. Fi-
ziksel aktivite yetersizliği ve kalori alımındaki artış vücut ağırlığının artmasına
neden olur. Sonuçta kilo fazlalığı kalp-damar hastalıkları olmak üzere, diya-
bet, yüksek tansiyon ve kanser gibi hastalıklar için de risk oluşturur.
Besinleri işleme veya hazırlama sürecinde şeker veya şurup eklen-
mektedir. Bu ekleme besinlerde doğal olarak bulunan şeker değildir. Dışarı-
dan besine şeker eklenmesi besinin enerji içeriğini artırır. Ülkemizde hamur
işi ve sütlü tatlılar, reçel, marmelat sıklıkla sevilerek tüketilen besinlerdir ve
enerji içerikleri yüksektir. Ayrıca gazlı içecekler, hazır meyve suları, şeker-
lemeler, dondurma, kek ve kurabiyeler şeker eklenerek üretilen besinlerdir.
Şeker ve şekerli besinlerin fazla miktarda tüketimi aşırı enerji alımının nede-
nidir. Bu durum vücut ağırlığının artmasına (şişmanlığa) ve besleyici değeri
yüksek olan besinlerin tüketiminin de azalmasına neden olur. Bu nedenle bu
51
tür besinlerin tüketimi azaltılmalıdır.
Besinlerin pek çoğunun içinde bulunan sodyum, doğal yiyecek tuzu
olarak adlandırılır. Sofra ya da mutfak tuzunun da büyük bir bölümü sodyum-
dur. Tuz (sodyum klorür), lezzet verici özelliği nedeniyle besin hazırlamada
kullanıldığı gibi küflenme, böceklenme gibi durumları ön-
lemek için besin saklama işlemlerinde de kullanılır. Sağlık
açısından değerlendirildiğinde sodyum organizmada sıvı
dengesini sağlamada ve kan basıncının düzenlenmesinde
rol oynar. Fazla tuz tüketimi yüksek kan basıncına (yük-
sek tansiyona) yol açabilir. Aynı zamanda idrarla kalsiyum
atımını artırarak kemiklerde kalsiyum kaybına neden olur.
Bilindiği gibi kemiklerde kalsiyum kaybının artışı osteopo-
roz ve kemiklerin kırılma riskini artırır. Bu nedenle lezzeti-
ne bakılmadan yiyeceklere tuz eklenmemeli ve fazla tuzlu
besinler tüketilmemelidir.
Görsel 1.57
Oluşturduğu hastalıklardan dolayı fazla miktarda Yiyeceklerde az tuz, şeker ve un kullanılmalıdır.
kullanılan tuz, şeker ve un kullanımının azaltılması gerek-
mektedir (Görsel 1.57).

1.3.1.3. Obezite

Obezite günümüzün en önemli sağlık sorunları
arasında yer almaktadır. Hazır yemek sistemindeki besin-
ler uzun dönemde sağlık problemlerine neden olmaktadır
(Görsel 1.58). Bu sağlık problemlerinin başında obezite
(şişmanlık) gelmektedir. DSÖ obeziteyi, sağlığı bozacak
ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlamıştır.
Obezitenin Nedenleri
Görsel 1.58
Obeziteyi oluşturan etmenler tam olarak açıklana-
Besin seçimi
mamakla birlikte aşırı ve yanlış beslenme, fiziksel aktivite