Page 227 - Sanat Tarihi -12

GELENEKSEL SANATLARIMIZ 7.
ÜNİTE

Osmanlı Dönemi Minyatür Sanatı

Anadolu Beylikleri ve Osmanlıların ilk dönemlerinden günümüze
çok fazla minyatür örneği kalmamıştır. 15. yy. ortalarından itibaren Fatih
Sultan Mehmet’in desteği ile Osmanlı minyatür sanatında önemli gelişme-
ler yaşanmıştır. 1465’te Amasya Darüşşifası’nın Baştabibi Sabuncuzade
Şerafeddin, Cerrahiyye-i İlhaniye adlı tıp kitabını Fatih Sultan Mehmet’e
takdim etmiştir. Çeşitli hastalıkların nasıl ameliyat edileceğinin anlatıldığı
eserde 140 minyatür bulunmaktadır (Görsel 7.25). Basit figürlü sahnelerin
Görsel 7.25
açık ve canlı şekilde resmedildiği eserde, öğretici karakterinden dolayı Cerrahiyye-i İlhaniye’den bir minyatür
minyatürlerin kalitesine önem verilmemiş olup konu şematik figürlerle
canlandırılmıştır.

İstanbul Topkapı Sarayı Müzesinde bulunan ve Fatih Dönemi’nde
yapıldığı düşünülen Mehmet Siyah Kalem’e ait olan ve natüralist bir
üslupla çizilen minyatürler, dönemin diğer önemli eserlerindendir.
1479’da İtalya’dan İstanbul’a çağrılan Gentile Bellini Fatih Sultan
Mehmet ve saray ileri gelenlerinin portrelerini yapmıştır. Bellini’den
etkilenen Nakkaş Sinan Bey, oturmuş hâlde, gül koklarken tasvir ettiği
Fatih’in portresini yapmıştır (Görsel 7.26).

Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde (1520-1566) Osmanlı min-
yatür sanatı en parlak dönemini yaşamıştır. Matrakçı Nasuh tarafından
hazırlanan ve Sultan Süleyman’ın 1534-1536 yılları arasındaki Irak Seferi’ni
konu alan Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn bu
dönemin önemli eserlerindendir. Matrakçı Nasuh,
Irak Seferi sırasında ordunun geçtiği ve konak-
ladığı yerlerin mimari ve topografik özelliklerini
Görsel 7.27
128 resimle belgelemiştir (Görsel 7.27). Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn,
Matrakçı Nasuh, daha sonraki Matrakçı Nasuh
eserlerinde de yazıyla anlatamadıklarını
fırçasıyla aktarırken manzara
ressamlığında çığır açmış ve kentlerin
16. yüzyıldaki durumlarını fotoğraf
çeker gibi belgelemiştir.

Kanuni’nin saray nakkaşlarından
Nigari’nin Topkapı Sarayı Müze-
sinde bulunan minyatürleri ise
genelde koyu bir fon üzerine
çizilmiştir. Kanuni Sultan Süley-
man’ı yaşlı hâliyle canlandırdığı
minyatür, Nigari’nin en karak-
teristik eserlerinden biridir
(Görsel 7.28).

Görsel 7.26
Fatih Sultan Mehmet minyatürü, Görsel 7.28
Sinan Bey Kanuni Sultan Süleyman, Nigari

227