Page 45 - Tarih 11 - Ünite 4

DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN
DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ

Islahat Fermanı ve İlanı

Islahat Fermanı, Paris Kongresi’nin başlamasından sonra İstan-
bul’da 18 Şubat 1856 tarihinde yabancı devlet temsilcilerinin de
katıldığı bir törenle ilan edilmiştir.

Fermanın getirdiği önemli hususlar özetle şöyledir:

• Tanzimat Fermanı kararları, bu fermanla yenilenecek ve
uygulanması için gerekli önlemler alınacak.

• Müslümanlar ile gayrimüslimler kanun önünde eşit olacak.
• Patrikhanelerde (Görsel 4.58)
yeni meclisler kurulacak ve ve-
recekleri kararlar Bâbıâli tarafın-
dan onaylandıktan sonra yürür-
lüğe girecek.

• Hükûmetten izin almak şartıyla
gayrimüslimler şehir ve kasaba-
larda bulunan kilise, manastır,
mezarlık, okul, hastane gibi ku-
rumlarını tamir ettirebilecek veya
yeniden yaptırabilecek.
• Irk, din, dil farkı gözetilmeden
hiçbir mezhep diğerine üstün
sayılmayacak. Görsel 4.58
Rum Patrikhanesi
• Hiç kimse din değiştirmeye zorlanmayacak.
• Devlet hizmetlerine, askerliğe ve okullara ayrım gözet-
meksizin tüm tebaa kabul edilecek.

• Bütün milletler okul açabilecek.
• Cizye vergisi kaldırılacak, gayrimüslimler askerlik yapacak
veya askerlik bedelini nakit olarak ödeyecek.
• Tebaanın eşit ve serbest şekilde ticari ve ekonomik giri-
şimlerde bulunabilmesi sağlanacak.

• Mahkemeler herkese açık olacak, keyfî cezalar verilmeye-
cek.

• Müslümanlar ile gayrimüslimler arasındaki davaları gör-
mek için karma mahkemeler kurulacak, gayrimüslimlerin
şahitlikleri kabul edilecek ve herkes kendi inancına göre
yemin edebilecek.

• Yazışmalarda veya halkın ve memurların söyleminde gay-
rimüslimleri aşağılayan tabirler kullanılmayacak.

• Yabancılar da Osmanlı Devleti sınırları içerisinde mülk
sahibi olabilecek.
• İltizam usulü kaldırılacak, bütün Osmanlı tebaası din ve
mezhebi ne olursa olsun aynı vergiyi ödeyecek.

163