Page 20 - Tarih 9 - Ünite 3

3. ÜNİTE

Yerleşik ve Konar-göçerler Arasındaki Savaşlar

Yerleşik topluluklar üretimde, konar-göçer topluluklar ise as-
kerlik alanında birbirlerine karşı üstünlük kurmuştu. Başlıca
geçim kaynağı hayvancılık olan konar-göçer toplulukların
ekonomileri, ihtiyaçlarını karşılamada yetersizdi. Bu neden-
le konar-göçer topluluklar ya yerleşik topluluklarla ticaret
yoluyla mal değişikliği yapmak ya da savaş yoluyla yerleşik
toplulukların mallarına sahip olmak istemiştir.

CEVAPLAYALIM Yerleşik ve konar-göçer toplumlar arasındaki ilişkileri be-
lirleyen unsurlar nelerdir?

Savaşlar tarih boyunca; tarafların amacı, silahları (Görsel
3.13) ve sosyo-ekonomik durumlarına göre birbirlerinden
farklılık göstermiştir. Konar-göçer topluluklar dışa açık ve
savaşçı bir yaşam biçimine sahipken yerleşik topluluklar
bunun tam tersine dışa kapalı ve barışçı bir yaşam biçimini
benimsemiştir.

Konar-göçerler ile yerleşik topluluklar arasındaki savaşlarda
genellikle konar-göçerler üstünlük sağlamıştır. Yaşam tarz-
ları askerlerin yaşam biçimlerine benzeyen bu topluluklar,
kolaylıkla orduya dönüşebilecek bir yapıya sahiptir. Savaş,
yerleşik toplulukların zaferiyle bitmiş olsa da böyle bir zafe-
rin onlara kazandıracağı birkaç tutsak ile silah, belki küçük
bir sürü olmuştur. Yenilen saldırgan konar-göçerler bunları
bile vermeden kaçmayı başarabilirken yenilen yerleşikler,
konar-göçerler gibi kaçamamıştır. Yerleşikler, kaçıp topraksız
kalmaktansa topraklarında kalıp haraç ödemeyi kabullenmiştir.

Görsel 3.13 Konar-göçer Ordusu
Kalkan ve mızrak
Orta Asya’nın konar-göçeri dünyanın en iyi askeridir. Çünkü bu
askerler yerleşik devletlerde görülen ağır donanımlı ve hareket
kabiliyeti kısıtlı piyade ordularının aksine hafif silahlı ve hızlı
hücum yapabilen süvarilerden oluşurdu. Konar-göçerler en iyi
atlı süvarilere sahipti ve en çok atlı süvariler de
onların ordularında bulunurdu. Silahlarını günün
koşullarına göre sürekli mükemmelleştirirlerdi.
Konar-göçer askeri, dayanıklı, disiplinli, uyumlu ve
süreklidir. Konar-göçerler zırh, hançer ve mızrak
kullanmış ve ayrıca oklarını daha uzağa fırlatmala-
rını sağlayan yayı geliştirmiştir. Konar-göçer ordusu
dağınık bir kalabalık olmaktan öte herkesin, neyi
ne zaman yapacağını iyi bildiği, birbirine yardım
ettiği bir yapıya sahipti. Ordu ayağa kalkmış bir
halk, yürüyen bir ulustur. Bu ordularda kadınlar da
gerektiğinde savaşa katılırdı.
Görsel 3.14
Kale (Çizim) Konar-göçerlere etrafı surlarla çevrili olan güçlü şehirler zorluk
çıkarmıştır (Görsel 3.14). Bu durum kuşatma sanatını bilme-
melerinden değil kuşatma araçlarından yoksun olmalarıyla
ÖRNEK METİN
ilgiliydi (Roux, 2006, s.38-45’den düzenlenmiştir).

82