Page 25 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 1.Ünite
P. 25
1. Ünite
Böylece Osmanlı Devleti, Çanakkale’den sonra Irak’ta da İngilizlere karşı
önemli bir zafer kazandı. Fakat I. Dünya Savaşı’nın sonuna doğru Irak’ta-
ki Türk birliklerinin çoğu İran’a kaydırıldı. İngilizler, Irak’a daha büyük bir
kuvvet yığarak karşı saldırıya geçtiler. Savaşın son yılında Bağdat’a kadar
olan bölgeyi ele geçiren İngiliz kuvvetleri, Mondros Ateşkes Anlasması’nın
imzalanmasından sonra da Musul’u işgal ettiler.
Suriye-Filistin Cephesi
Osmanlı Devleti’nin Kanal Harekâtı’nda yenilip geri çekilmesi üzerine, İn-
giltere büyük bir karşı saldırı başlattı. Gazze Savaşları’nda büyük başarılar
gösterilmesine rağmen savaşın ilerleyen yıllarında artan İngiliz baskısı kar-
şısında, buradaki Osmanlı kuvvetleri çözüldü. İngilizler, Kudüs ve Filistin’i
işgal etti. Kısa bir süre sonra da İngiliz kuvvetleri Suriye’yi ele geçirdi. Yıl- Oku-yorum
dırım Orduları bünyesindeki VII. Ordu’nun komutanı olan Mustafa Kemal,
İngilizlerin taarruzu karşısında geri çekilerek Antakya’dan Halep’in kuzeyine Kut Zaferi’nden Sonra Halil
uzanan bir savunma hattı kurup İngilizleri burada durdurmayı başardı. Paşa’nın Askerlerine Hitabı
Ayrıca isyancı Arap güçleri ile 26 Ekim 1918’de yaptığı Katma Savaşı’nı Orduma!
kazanan Mustafa Kemal, Halep’in beş kilometre kadar kuzeyindeki bölgeyi
Türk sınırı olarak belirledi. Böylece ileride kurulacak yeni Türk Devleti’nin Arslanlar! Bugün Türklere şeref şan,
millî hududu da Türk askerinin süngüleriyle fiilen burada tespit edilmiş oldu. İngilizlere kara meydan olan şu kız-
Mondros Ateşkes Anlasması’nın imzalanmasının ardından Mustafa Kemal gın toprakların güneşli havasında,
şehitlerimizin ruhları şad ve handan
31 Ekim’de Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı’na atandı. Bu ateşkes an- uçuşuyorlar. Hepinizin pak alınların-
laşmasının imzalanmasından sonra İngilizler Suriye’yi tamamen kontrolleri dan öperek, hepinizi tebrik ederim.
altına aldı. Bize 200 yıldan beri tarihimizde
okunmayan bir vakayı kaydettiren
Allah’a hamd ve şükürler olsun. Al-
Süngü, kuvvet, şeref ve saygınlığın savunamadığı sınır- lah’ın azametine bakınız ki 1500 se-
lar, başka hiçbir ilkeyle savunulamaz. nelik İngiliz tarihine böyle bir vakayı,
ilk defa sizin süngülerinizle yazdırdı.
Ordum, gerek Kut karşısında, ge-
Galiçya, Makedonya ve Romanya Cepheleri rekse Kut’u kurtarmak isteyenler
karşısında, 300’den fazla zabiti ile
Osmanlı Devleti’nin kendi sınırları dışında savaştığı cephelerdir. Müttefikle- 10 binlerini şehit veya yaralı verdi.
Fakat buna karşılık İngiliz ordu-
ri Bulgaristan, Almanya ve Avusturya-Macaristan’a yardım etmek amacıyla sundan bugün burada, 5 general,
savaşmıştır. 481 subay, 13 bin 300 eri esir aldı.
Bunları kurtarmaya gelen İngiliz or-
Sıra Sizde dusunun ise bugüne kadar zayiatı
Bir devlet, hangi sebeplerle sınırları dışındaki bir ülkeye savaş 30 bin kişidir, Türk sebatının, İngiliz
için asker gönderir? Sizce Osmanlı Devleti zor durumda olma- inadını kırdığı bu harpte, birinci vaka
sına rağmen neden sınırları dışına yardım göndermiştir? Çanakkale’de ikinci vaka da burada
geçti.
1. 3. 4. Savaş Sona Ererken Bu güne ‘Kut Bayramı’ adını veri-
yorum. Ordumun her ferdi, her yıl
1917’de yaşanan en önemli gelişmelerden biri de Rusya’daki Bolşevik İhti- bu günü kutlarken, şehitlerimize
lali’dir. Rusya’da sosyal, siyasi sorunlarla beraber ekonomik sıkıntıların art- ‘Yasin’ler, ‘Tebareke’ler,’ ‘Fatiha’lar
okunsun…
masıyla, Bolşevikler hükûmet darbesi yaparak iktidarı ele geçirdi (7 Kasım Altıncı Ordu Komutanı
1917). İktidara gelen Bolşevik yönetimi, İttifak Devletleri ile 3 Mart 1918’de Mirliva (Tuğgeneral) Halil
Brest Litowsk Antlaşması’nı imzalayarak savaştan çekildi. Bolşevik yöneti- Dr. Necdet ÖZGELEN, Bitmeyen Sa-
mi, Çarlık hükûmetinin bütün gizli antlaşmalarını dünya kamuoyuna açıkladı. vaş’ta Kut’ül Amare (Halil Paşa’nın Ha-
Böylece Osmanlı Devleti’nin paylaşıldığı gizli antlaşmalar da açığa çıktı. tıratı), s.180.
İtilaf Devletleri, Rusya’nın çekilmesiyle oluşan boşluğu ABD ile tamamladı- Halil Paşa’nın orduya yukarıdaki
hitabının askerler üzerinde yarattı-
lar. Savaş başlarken tarafsız olan ABD, İtilaf Devletleri’ne silah ve cephane ğı duyguları değerlendiriniz.
satmaktaydı. Amerikan ticaret gemilerinin,
Kut’ül Amâre Zaferi kazanıldı. Şerif Hüseyin, Osmanlı Devleti’ne isyan etti.
1916 1916
29 Nisan 41
