Page 22 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 1.Ünite

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ VE DÜNYA

Anafartalar

Conkbayırı
Arıburnu
EGE DENİZİ

Kilitbahir
NamazgahTabyası
Hamidiye Tabyası Çanakkale
Mecidiye Tabyası
Dardanos Tabyası
Mesudiye Tabyası
Kirte
Seddülbahir Morto Alçıtepe Çanakkale
Boğazı

Kumkale Erenköy

0 5 10 15
Km
Mayınlar Fransızlar
İtilaf gemileri İngilizler
Tabyalar Anzaklar
Harita 1.6: Çanakkale Muharebeleri haritası
Deniz savaşlarında aldıkları yenilgiden sonra karada zafer kazanarak hedef-
lerine ulaşmayı planlayan İngiltere ve Fransa, Türk askerinin kahramanca
mücadele ederek yazdığı destan karşısında bir kez daha ummadıkları bir ye-
nilgiyle karşılaştılar.

Çanakkale’de kara savaşlarında da başarılı olamayan İtilaf kuvvetleri, Ocak
Görsel 1.23: Seyit Onbaşı 1916’da Gelibolu’yu boşalttılar. Böylece İstanbul kurtarılmış ve Çanakka-
le’nin geçilemeyeceği bütün dünya tarafından görülmüş oldu.

I. Dünya Savaşı süresince Osmanlı Devleti’nin zafer kazandığı tek cephe
Çanakkale Cephesi’dir (Harita 1.6). Çanakkale Muharebeleri’nin kazanıl-
masında Seyit Onbaşı’nın (Görsel 1.23) kahramanlığı, Nusret Mayın Gemisi
komutanı Yüzbaşı İsmail Hakkı’nın özverisi, 57. Alay’ın fedakârlığı büyük
rol oynadı.

Çanakkale Muharebeleri’ni Osmanlı’nın kazanmasıyla I. Dünya Savaşı’nın
süresi de uzadı. Bulgaristan, İttifak Devletleri’nin yanında savaşa katıldı.
Böylece Almanya ile Osmanlı Devleti arasında kara bağlantısı sağlandı. Müt-
tefiklerin yardım götüremediği Rusya’da Bolşevik İhtilali çıktı. Rusya’daki
Çarlık rejimi yıkıldı. Bolşevik İhtilali’nin ardından Rusya savaştan çekildi.

“Anafartalar Kahramanı” olarak tanınan Mustafa Kemal’in bu cephedeki
başarısı, Millî Mücadele’nin de lideri olmasında etkili oldu (Görsel 1.24).
Osmanlı Devleti’nin Çanakkale’deki kayıplarının büyük çoğunluğu, eğitim
Görsel 1.24: Miralay (Albay) Mustafa seviyesi yüksek insanlardı. Bu yüzden Cumhuriyet’in ilk yıllarında pek çok
Kemal Anafartalar’da (1915) alanda yetişmiş eleman bulma sıkıntısı yaşanmıştır.

Sevk ve İskân Kanunu çıkarıldı. Mustafa Kemal’e Harp Madalyası verildi.

1915 1915
38