Page 38 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 1.Ünite

1. Ünite

Tanzimat Dönemi Meclisleri ve Bu Meclislerin Önemi

TANZİMAT DÖNEMİ MECLİSLERİ

Meclis-i Âli Tanzimat
Meclis-i Vâlâ-yı (Tanzimat Yüksek Divan-ı Ahkam-ı Şûra-yı Devlet
Ahkâm-ı Adliye Adliye (Yargıtay) (Danıştay)
Meclisi)

● Yüksek Mahkemedir. ● 1854’ten itibaren ● 1868’de kurulmuştur. ● 1868’de kurulmuştur.
● Kanun ve yönetme- kanun ve yönetme- ● Şerî mahkemeler ve ● Tanzimat Dönemi’n-
lik hazırlamıştır. lik hazırlama göre- ticaret mahkemele- de yasa ve tüzükle-
● 1861’de Tanzimat vini devralmıştır. rinin görev alanları rin hazırlanması gö-
Yüksek Meclisi ile dışında kalan hukuk revini üstlenmiştir.
birleşmiştir. ve ceza davalarına
bakmıştır.

Şema 1.10: Tanzimat Dönemi meclisleri

Şemadan da (Şema 1.10) anlaşılacağı gibi bu dönemde yürütme ve yargı birbirinden ayrıl-
mış ve yargının bağımsızlığı sağlanmıştır. Tanzimat Fermanı’yla ilan edilen maddelerin uygulan-
ması için taşra yönetiminde de değişikliklere gidilmesi gerektiği gerçeği ortaya çıkmıştır. Ferman
herkesten eşit vergi alınmasını öngördüğü için İltizam Usulü kaldırılmış ve vergiler merkezden
gelen memurlar tarafından toplanmıştır.
Osmanlı Devleti, merkezin denetim ve kontrolünü artırmayı amaçladığı için 1840, 1864 ve
1871 yıllarında yayımlanan Vilayet Nizamnâmeleri ile çeşitli düzenlemelere gitmiştir.
Devlet yetkilileri daha merkezî bir yönetim anlayışını devreye sokmak ve Islahat Fermanı
neticesinde Müslümanların eşitlikten; gayrimüslimlerin de askerlik meselesinden dolayı ortaya
çıkan olumsuz tepkilerini önlemek amacıyla, 1871 yılında yeniden idari düzenlemeye gitmiştir
(Şema 1.11).

OSMANLI TAŞRA TEŞKİLATI

1840 EYALET SANCAK KAZA KÖY
Müşir (Vali) Kaymakam Kaza müdürü Muhtar

1864 VİLAYET SANCAK KAZA KÖY
Vali Kaymakam Kaza müdürü Muhtar

1871 VİLAYET LİVA KAZA NAHİYE KÖY
Vali Mutasarrıf Kaymakam Nahiye müdürü Muhtar

Şema 1.11: Osmanlı taşra teşkilatı

48