Page 43 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 1.Ünite

Türklerde Devlet Teşkilatı

Ç) CUMHURİYET DÖNEMİ DEVLET TEŞKİLATI

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. “Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir!” sözünden ne anladığınızı söyleyiniz.
2. Türkiye Büyük Millet Meclisi hakkında neler biliyorsunuz?
3. Cumhuriyet rejimi hakkındaki bilgilerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

1.10. Yeni Türk Devleti’nin Yönetim Anlayışı

“Bu durum karşısında bir tek karar vardı. O da ulusal egemenliğe dayanan tam
bağımsız yeni bir devlet kurmak.”
Mustafa Kemal ATATÜRK

Mustafa Kemal Atatürk, kurulacak olan Yeni Türk Devleti’nin yeni temellere dayanan farklı
nitelikte bir devlet olmasını istiyordu. Bunu daha sonra kaleme aldığı Nutuk adlı eserinde yuka-
rıdaki sözle de dile getirmiştir. Çünkü Atatürk, yeni devletin ulusal egemenliğe dayanmasından
ve tam bağımsız olmasından yanaydı.
Nihayet 23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi açılmış (Görsel 1.44) ve Yeni Türk Devleti
kurularak Meclis’in millî iradenin tek merkezi hâline gelmesi sağlanmıştır. Meclis’in açılmasıyla
birlikte halkın iradesi Meclis’e yansımış ve devlet yönetiminde köklü bir değişiklik yapılmıştır.
Bu devlet, 1921 Anayasası’yla (Teşkilat-ı Esasiye Kanunu) Türkiye Devleti adını almış, bu
Anayasa’da; “Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir!” denilerek Cumhuriyet yönetimine geçilece-
ğinin işareti verilmiştir. 1 Kasım 1922 tarihinde saltanat kaldırılmış ve Cumhuriyet yönetimine
geçiş için bir adım daha atılmıştır.

Görsel 1.44: Büyük Millet Meclisi’nin açılışında mebuslar

Ulus Devlet
Ulus devlet anlayışı, Fransız İhtilali sonrası ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesiyle bir-
likte yaygınlaşan modern devlet anlayışıdır. Ulus devlet anlayışı, özellikle XX. yüzyılın ikinci
yarısından itibaren dünya üzerinde belirgin bir şekilde yaygınlaşmıştır.
Avrupalı devletlerin kışkırtmalarıyla Osmanlı topraklarında başlayan bağımsızlık hareket-
leri, farklı unsurları ulus devlet kurma hedefine yöneltmiştir. Osmanlı aydınları bu kopmaları
engellemek amacıyla ilk zamanlar ulusçuluk fikrinden uzak durmuşlar, farklı unsurları Osman-
lıcılık fikri etrafında birleştirmeye çalışmışlardır. Bu çalışmalardan olumlu sonuç alınamayıp
gayrimüslim azınlıklar (Müslüman olmayan unsurlar) Osmanlı’dan kopmaya başlayınca, II. Ab-
dülhamit Müslüman unsurların Osmanlı’dan ayrılmasını engellemek amacıyla Ümmetçilik poli-

53