Page 18 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 3.Ünite

3. Ünite

SIRA SİZDE

Fatih’in Bosna Ahidnâmesi (1463)
“Ben ki Sultan Mehmet Han’ım. Sıradan ve seçkin
bütün insanlar tarafından bilinsin ki bu padişah buyruğunu
ellerinde bulunduran Bosnalı ruhbanlara büyük bir lütufta
bulunarak şunları buyurdum.
Adı geçenlere ve kiliselerine hiç kimse engel olmayacak ve
sıkıntı vermeyecektir. Onlar sakınmaksızın ülkemde yaşaya-
caklardır ve kaçıp gidenler bile güven içinde olacaklardır.
Gelip ülkemizde korkusuzca oturacaklar ve kiliselerine
yerleşeceklerdir. Ne ben ne vezirlerim ne uyruklarım ne de ül-
kemin bütün halkından hiç kimse adı geçenlerin canlarına ve
mallarına ve kiliselerine ve dışarıdan ülkemize gelenlerine do-
kunmayacak, saldırıp incitmeyecektir.
Yeri göğü yaratan rızıklandırıcı adına ve Kur’an adına ve
ulu Peygamberimiz adına ve yüz yirmi dört bin peygamber adı-
na ve kuşandığım kılıç adına yemin ederim, bu kişiler emrime
itaat ettikleri sürece, bu yazılanlara hiç kimse uymazlık etme-
Görsel 3.13 yecektir. Böyle biline!”
Fatih’in Bosna Ahidnâmesi Ardan Zentürk, Artı 90 Dergisi, sayı: 6, s. 7

1. Fatih Sultan Mehmet, başka dinden ve milletten olan insanlara karşı nasıl bir
tutum sergilemiştir?
2. Fatih Sultan Mehmet’in bu tutumunun Bosna Hersek’in Müslüman olmasındaki
rolü nedir?

.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................

Fatih Sultan Mehmet’in ibadet konusunda verdiği bu fer-
manın bir benzeri de 1517’de Yavuz Sultan Selim tarafından
patriklere verilmiştir. Yavuz Sultan Selim’in (Görsel 3.14) Ku-
düs’e girişi sırasında Ermeni patriği Serkis’e verilen bu fer-
mana göre, Ermeni toplumu patriklerin idaresi ve tasarrufu
altında olacaktı. Ayrıca patrikler Kudüs’teki kilise ve ibadet-
haneleri eskiden beri hangi şartlarla ellerinde tutuyorlarsa,
aynı şartlar geçerliliğini koruyacaktı.
Özetle söylenecek olursa, Osmanlılar idareleri altındaki
farklı milletlerin din, dil, örf, âdet ve geleneklerine müdahale
etmemişler, vicdan hürriyetlerine de saygı göstermişlerdir.

Görsel 3.14: Yavuz Sultan Selim (Temsilî)

118