Page 144 - Uluslararası İlişkiler

ÜNİTE
7 TÜRKİYE'NİN DIŞ POLİTİKASI

Türkiye, İsrail’le ilişkilerini dengeli bir şekilde
sürdürmeye çalışmasına rağmen Filistin meselesine
de ilgisiz kalamamıştır. Türk Hükûmeti, 1979 yılın-
da FKÖ’nün (Filistin Kurtuluş Örgütü), Türkiye’de bir
temsilcilik açmasına izin vermiş; 1988’de Filistinlilerin
sürgünde kurdukları devleti tanıyan ilk ülkelerden biri
olmuştur (Görsel 7.35).
1980-1990 döneminde Türkiye, Suriye ile iliş-
kilerini geliştirmeye çalışmasına rağmen sorunlar ya-
şamıştır. Bu dönemde Suriye ile Türkiye arasında te-
dirginliğe yol açan konuların başında “sınıraşan sular
sorunu” gelmektedir. Suriye, GAP’ın tamamlanmasın-
dan sonra, Türkiye’nin su meselesini baskı aracı olarak
kullanacağını savunmuştur. Suriye’nin bu tutumu aynı
suyu kullanan Irak’ta da tedirginliğe yol açmıştır. Ancak Görsel 7.35 Yaser Arafat, FKÖ lideri
Türkiye bugüne kadar su avantajını bir baskı aracı ola-
rak kullanmamış, en kurak dönemlerde bile gerekli su
miktarının akışını sağlamıştır.
Türkiye ile Suriye arasında yaşanan sorun-
lardan bir diğeri, Suriye’nin teröre destek vermesin-
den kaynaklanmıştır. 1970’li yıllarda Türkiye karşıtı
yasa dışı örgütlere destek veren Suriye, Ermeni te-
rör örgütü ASALA’ya da destek sağlamıştır. Suriye,
ASALA’nın ardından PKK’ya da her türlü lojistik des-
tek, silah ve askerî eğitim desteği sağlamıştır. 1984’ten
beri Türkiye’nin mücadele ettiği bölücü terör örgütünü
Türkiye’ye karşı pazarlık aracı olarak kullanmaktan çe-
kinmemiştir. Suriye’nin yanı sıra İran ve Irak da bölücü
terör örgütünü desteklemiştir.
İran Devrimi’ni takip eden yıllarda Türkiye ile İran
arasındaki rejim farklılığı daha da belirginleşmiş, bu
durum iki ülke arasında güvensizliğe yol açmıştır. An-
cak İran ile Irak arasında 1980 yılında başlayan savaş
boyunca Türkiye’nin izlediği hassas politikalar pürüzleri Görsel 7.36 İran-Irak Savaşı, 1980-1988
en aza indirmiştir. İran-Irak Savaşı, bölge barışına za-
rar vermekle kalmamış (Görsel 7.36), 1990’da başlayıp
uzun yıllar dünya kamuoyunu etkileyecek olan Körfez
Krizi’nin nedenlerinden birini oluşturmuştur. Sekiz yıl
süren bu savaş sırasında ekonomik açıdan zayıf ayan
Irak, zararlarını karşılamak için Kuveyt’i ilhak etme
planları yapmaya başlamıştır.

4. Ermeni-ASALA Terörü ve Türkiye
Bu dönemde Türkiye’nin karşı karşıya kaldığı bir
başka önemli sorun, Ermeni terörüdür. Başta ASALA
(Ermenistan’ın Kurtuluşu İçin Ermeni Gizli Ordusu) ve
JCAG (Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları) olmak
üzere Ermeni terör örgütleri, etkin oldukları 1973-1985
yılları arasında 4T olarak bilinen planın hedef erine
ulaşmak için Türkiye’ye yönelik yurt içi ve yurt dışında
birçok terör eylemi gerçekleştirmiştir (Görsel 7.37). 4T
planı, 1915 olaylarının dünyaya “tanıtılması”nı, Türki-
ye tarafından “tanınması”nı, Türkiye’den “tazminat” ve Görsel 7.37 Viyana Büyükelçimiz
“toprak” alınmasını hedef emiştir. Daniş Tunalıgil, ASALA tarafından şehit
edilmiştir, 22 Ekim 1975

144