Page 35 - Fen Lisesi Matematik 10 | 3.Ünite
P. 35

POLİNOMLAR

            33. ÖRNEK
                   x 2
               x 4
                      1
             a + a +  ifadesini çarpanlarına ayırınız.
            ÇÖZÜM
               x 4
                            x 4
                   x 2
                                   x 2
                      1
             a +  a + = ^  a h  + ^ a h  + 1 şeklinde yazılabilir.
                                                   2
                           4
                               2
              x
                 t
                                  1
             a =  alınırsa  t + t +  olur. Bu ifadeye  t  eklenip çıkarılırsa
                  2
              4
                         4
                                    2
                             2
                     1
                                1
             t +  t + =  t +  t ++  t - t 2
                              2
                         4
                                 1
                      =  t +  t 2 +-  t 2
                        ABBBBBBBBBB C
                          2    2   2 (İki kare farkı)
                             1 -
                      = ] t + g   t
                             t
                                           1
                                        t
                          2          2               x
                      = ^ t - + h   t + + h    t =  a  değeri yerine yazılırsa
                                1 $ ^
                                      x
                                               x 2
                      x 2
                                x 2
                 x 4
                                                      x
                                                         1
                         1
               a +  a + = _^   a h  -  a + i  a h  + ^ a + i
                                                      h
                                         1 $ _^
                               x 2
                                                    1
                                             x 2
                                    x
                                                 x
                           = ^ a -  a + h  a +  a + h  elde edilir.
                                      1 $ ^
            34. ÖRNEK
               x 4
                  1
             5 +  ifadesini çarpanlarına ayırınız.
            ÇÖZÜM
               x 4     x 4                  x
                  1
                                               t
             5 += ^   5 h  + 1 denkleminde 5 =  değişken değişimi yapılırsa
                      4
                                                       2
               x 4
                         1
                  1
             5 +=    t +  olur. Elde edilen denklemde  t2  eklenip çıkarılırsa
                      4
              4
                               2
                  1
                         1
              t +=   t ++     t 2 -  t 2  2
                       2    2    2
                          1 -
                   = ^ t + h    t 2
                       2    2       2
                          1 - ^
                   = ^ t + h       t 2 h  (İki kare farkı)
                                                              x
                       2
                                     2
                   = ^ t -   t 2 +  1 $^h  t +  t 2 +  1h bulunur.  t =  5  değeri yerine yazılırsa
                        x 2       x         x 2      x
                   = _^ 5 h  -  2 5$  + i  5 h  +  2 5$  +  1 i
                                     1 $ _^
                        x 2
                                         x 2
                   = ^ 5 -  2 5$  x  +  1 $^h  5 +  2 5$  x  + 1h elde edilir.
               Sıra Sizde
               SORU
                     2
                                 3
                 2
                x - y +  x 2 -  y 4 -  ifadesini çarpanlarına ayırınız.
               ÇÖZÜM
                                                                                         Fen Lisesi Matematik 10    165
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40