Page 13 - Fen Lisesi Matematik 11 | 3.Ünite

FONKSİYONLARDA UYGULAMALAR FONKSİYONLARDA UYGULAMALAR

11. ÖRNEK

Aşağıdaki tablo Türkiye’de farklı yıllara ait farklı yerlerdeki yıllık toplam elektrik tüketim miktarını gigawatt
(gw) cinsinden göstermektedir.

Toplam Mesken Ticaret Resmi Daire Sanayi Aydınlatma Diğer
Yıl (x)
(gw) (%) (%) (%) (%) (%) (%)
2009 156 894 25,0 15,9 4,5 44,9 2,5 7,2
2010 172 051 24,1 16,1 4,1 46,1 2,2 7,4
2011 186 100 23,8 16,4 3,9 47,3 2,1 6,5
2012 194 923 23,3 16,3 4,5 47,4 2,0 6,5
2013 198 045 22,7 18,9 4,1 47,1 1,9 5,3
2014 207375 22,3 19,2 3,9 47,2 1,9 5,5
2015 217312 22,0 19,1 3,7 47,6 1,9 5,7
Bilgi: gw1 = 10 9 w = 10 6 kw tır.
Kaynak: TEDAŞ, Türkiye Elektrik Dağıtım ve Tüketim İstatistikleri
(1) Tarım, hayvancılık, balıkçılık, içme ve kullanma suyu pompaj tesisleri, kamuya ait hizmetler vb. tüketimleri içerir.
Tablodaki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Tabloya göre
a) 2009-2013 ve 2011-2015 yılları arasındaki dönemler için toplam elektrik tüketiminin ortalama
değişim hızını bulunuz ve bu değerleri karşılaştırınız.
b) 2009-2013 ve 2011-2015 yılları arasındaki dönemler için meskenlerdeki elektrik tüketiminin
ortalama değişim hızını bulunuz ve bu değerleri karşılaştırınız.
(Hesap makinesi kullanabilirsiniz.)

ÇÖZÜM
a) 2009-2013 yılları arasında toplam elektrik tüketim miktarındaki ortalama değişim hızı

]
f 2013 - ]g f 2009g = 198045 - 156894 = 41151 = 10287 ,75 gw bulunur.
2013 - 2009 4 4
2011-2015 yılları arasında toplam elektrik tüketim miktarındaki ortalama değişim hızı
]
f 2015 - ]g f 2011g = 217312 - 186100 = 31212 = 7803 gw bulunur.
2015 - 2011 4 4
Bu iki dönem karşılaştırıldığında toplam elektrik tüketim miktarı (sonuçlar pozitif çıktığı için) her iki
dönemde de artmıştır. Ancak 2009-2013 yılları arasındaki toplam elektrik tüketiminin artma hızı,
2011-2015 yılları arasındaki toplam elektrik tüketimin artma hızından daha yüksektir.

b) 2009-2013 yılları arasında, meskenlerdeki elektrik tüketim miktarındaki ortalama değişim hızı

]
f 2013 - ]g f 2009g 44 956 ,215 - 39223 ,5 5732 ,715
2013 - 2009 = 4 = 4 = 1433 ,178 gw bulunur.
2011-2015 yılları arasında, meskenlerdeki elektrik tüketim miktarındaki ortalama değişim hızı
f 2015 - ]g f 2011g 47808 ,64 - 44291 ,8 3516 ,84
]
,
2015 - 2011 = 4 = 4 = 87921 gw bulunur.
Bu iki dönem karşılaştırıldığında meskenlerdeki elektrik tüketim miktarı (sonuçlar pozitif çıktığı için)
her iki dönemde de artmıştır. 2009-2013 yılları arasında meskenlerdeki elektrik tüketiminin artma
hızı, 2011-2015 yılları arasında meskenlerdeki elektrik tüketiminin artma hızından daha yüksektir.

Fen Lisesi Matematik 11 123