Page 10 - Fen Lisesi Matematik 11 | 5.Ünite
P. 10

ÇEMBER VE DAİRE

            11.5.2. ÇEMBERDE AÇILAR

            Çemberde Açı Çeşitleri
            Çember üzerinde tanımlanan açı çeşitleri merkez açı, çevre açı, teğet-kiriş açı, iç ve dış açıdır. Bu açıların
            tanımları, açılar ile gördükleri yayların ölçüleri bakımından ilişkisi aşağıda incelenmiştir.


               Tanım
                                                                                                  A
                            Köşesi çemberin merkezinde olan açıya bu çem-
                            berin bir merkez açısı denir.                                O
                            Merkez açının ölçüsü, gördüğü yayın ölçüsüne eşit                     B
                            tir (Şekil 5.2.1).

                                                                                  %          $
                                                                               m AOB =    m AB =   a
                                                                                      h
                                                                                 ^
                                                                                            ^
                                                                                               h
                                                                                       Şekil 5.2.1
                                                                                                 A
                            Köşesi  çember  üzerinde  bulunan  ve  kolları  çem-
                            beri iki farklı noktada kesen açıya bu çemberin bir
                            çevre açısı denir.                                   B                 2a
                            Çevre açının ölçüsü, gördüğü yayın ölçüsünün
                            yarısına eşittir (Şekil 5.2.2).                                      C
                                                                                %             $
                                                                             m ABC =   a  +  m AC =  2a
                                                                                                 i
                                                                                    i
                                                                               _
                                                                                             _
                                                                                       Şekil 5.2.2




               Sonuç                                                                     K




                             1.   Aynı yayı gören çevre açıların ölçüleri eşittir ve    O         A
                                aynı  yayı  gören  merkez  açının  ölçüsü  çevre         2
                                açısının ölçüsünün iki katına eşittir (Şekil 5.2.3).  M          2

                                                                                              B
                                                                                      Şekil 5.2.3


                                                                                         B
                                                                                  E
                                                                                                 F
                             2.   Çapı gören çevre açının ölçüsü 90c dir       A                   C
                               (Şekil 5.2.4).                                            O




                                                                                      Şekil 5.2.4






         200  Fen Lisesi Matematik 11
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15