Page 18 - Fen Lisesi Matematik 12 | 6. Ünite
P. 18

ÖRNEK 34

                                                 ^ #  tan x +  tanx dx  integralini hesaplayınız.
                                                    3
                                                             h
                                                   ÇÖZÜM

                                                 ^ #  tanx + tanx dx = #  tanx tan x + h             u
                                                    3
                                                                            2
                                                                        ^
                                                            h
                                                                                1 dx  ifadesinde  tanx =  denir-
                                                        2
                                              se  1 +  tan x dx =  du olur.
                                                 ^
                                                          h
                                                                                       2
                                                             1 dx = #
                                               #  tanx tan x + h      udu =  u 2  +=  tan x  +  c bulunur.
                                                         2
                                                     $ ^
                                                                                 c
                                                                             2        2
                                              SONUÇ
                                                         +
                                              n, m, k d  Z   ve  a, b d  R   olmak  üzere   m  ax +  bve  n  ax +  b   kök-
                                              lü  ifadesini  içeren  fonksiyonların  integrallerini  hesaplamak  için
                                                         h
                                                    ^
                                              EKOK m, n =  olmak üzere  ax +   b =  u  değişken değiştirmesi ya-
                                                                                    k
                                                            k
                                              pılır.
                                                   ÖRNEK 35
                                               #  3  x -  4  dx  integralini hesaplayınız.
                                                    x
                                                   ÇÖZÜM
                                                           6
                                                        h
                                               Ekok 2, 3 =  olduğundan verilen integralde  x =  u  dönüşümü yapı-
                                                   ^
                                                                                             6
                                              lırsa  dx =  6 udu olur. Bu değerler integralde yerine yazılırsa
                                                          5
                                                               2
                                               #  3  x -  4 dx = #  u -  4  $ 6u du = #  u -  4u du =  6c  u 5  -  4u 3  m  +  c
                                                                             6 ]
                                                                                        g
                                                                       5
                                                                                  4
                                                                                       2
                                                    x           u 3                             5    3
                                              bulunur. u =  dönüşümü yapılırsa u =  6  x  ve değeri yerine yazılırsa
                                                        6
                                                           x
                                               #  3  x -  4  dx =  6 6  x -  8  x +  elde edilir.
                                                                 5
                                                                         c
                                                    x       5
                                                   ÖRNEK 36
                                               #  2x +  1 +  3  2x +  1  dx  integralini hesaplayınız.
                                                     6  2x +  1
                                                   ÇÖZÜM
                                               Ekok 2, 3, 6 =  6  olduğundan  x2 +  1 =  u  dönüşümü yapılırsa
                                                          h
                                                                                   6
                                                   ^
                                                                       5
                                               2 x +  1 =  u 6  &  2 dx =  6 $  udu
                                                                     5
                                                                           dx =  3 udu olur.
                                              Buradan
                                                                         3
                                               #  2x +  1 +  3  2x +  1  dx = #  u +  u  2  $  3u du
                                                                                  5
                                                     6  2x +  1            u
                                                                                g
                                                                           7
                                                                               6
                                                                    =  3 ] #  u +  u du =  3  u 8  +  3u$  7  +  c
                                                                                        8    7
                                                                      3              3
                                                                    =   $ ] 2x +  1g 4  +  $ ] 2x +  1g 7  +  c bulunur.
                                                                                       6
                                                                         3
                                                                      8              7
                                                             İntegral
                342
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23