Page 208 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

KİMYA 10

Çözünenin hacmi (mL)
Çalışma No.: 56 3. Hacimce yüzde derişim = × 100
Çözeltinin hacmi (mL)

1. Bir çözeltinin kütlece yüzde derişimi 100 gram çözelti içeri-
sinde çözünen maddenin gram olarak miktarını ifade eder. Bir Çözünen aromatik yağ
çözeltinin kütlece yüzde derişimini hesaplamak için çözünen %20 = × 100
ve çözücü kütlesinin bilinmesi gereklidir. 100
2. 100 gram çözeltide 20 gram şeker çözünmüş ise 700 gram Çözünen aromatik yağ = 20 mL olmalıdır.
çözeltide 140 gram şeker çözünür. Geriye kalan miktar yani
700-140 = 560 gram sudur. Etil alkol miktarı = 100 – 20 = 80 mL olmalıdır.
m(çözünen)
3. Kütlece % = x100 olduğuna göre Çalışma No.: 59
m(çözelti)
25 25 1. Bir litre ya da bir kilogram çözeltide, çözünmüş maddenin
Kütlece % = x100 = x100 = 5
25 + 475 500 kaç miligram olduğunu gösteren derişim türüne ppm denir.
2. Hastanın kanının her 1 litresinde 104 miligram glikoz
Çözeltinin kütlece yüzde derşimi %5’tir. bulunmaktadır. Toplamda 6 litre kan taşıdığına göre
6 x 104 = 624 miligram (0,624 gram) glikoz vardır.

Çalışma No.: 57
1. Çözünenin fiziksel hâli: Sıvı Çalışma No.: 60
Çözücünün fiziksel hâli: Sıvı 1. Yönerge
Çözücü ve çözünen birimi: L, mL, cm gibi hacim birimleri
3
1. Çözeltilerde çözücü içerisinde çözünmüş olan madde miktarı
Vçözücü çok küçük olduğu zamanlarda ppm ile ifade edilir. Tabloda veri-
Hacimce % derişim formülü: x100
Vçözünen len numunelere bakıldığında
Şebeke suyu içerisindeki klor miktarı, topraktaki potasyum mik-
2. Çözücü ve çözünen maddeler sıvı ise hacimce yüzde derişim tarı, havadaki CO ve baldaki C vitamini oranları ppm ile ifade
2
hesaplamak daha uygundur. Çünkü sıvıların hacmini ölçmek edilir. Koladaki şeker ve çikolatadaki karbonhidrat oranları çok
onları tartmaktan daha kolaydır. az olmadığı için bunları ppm ifade etmek doğru olmaz.
Vçözücü
3. Hacimce yüzde derişim: x 100 2. Yönerge
Vçözünen
50 1. Kanda bulunan CRP oranı için ppm yerine yüzde derişim kulla-
Sirkenin hacimce yüzde derişimi: x 100 = %5 nılsaydı bunun çok küçük ondalıklı rakamlarla belirtilmesi ge-
1000 rektiğinden doğru bir ifade şekli olmazdı.
7,5
Tam yağlı sütün hacimce yüzde derişimi: x 100 = %3
250
125 Çalışma No.: 61
Tıraş losyonunun hacimce yüzde derişimi: x 100 = %50
250 1. Derişim arttıkça X özelliği artıyor. Buna göre X özelliği kay-
nama noktası ya da ozmotik basınç olabilir. Derişim arttıkça
Y özelliği azalıyor. Buna göre Y özelliği donma noktası ya da
Çalışma No.: 58 buhar basıncı olabilir.
1. Etil alkol = 40 mL (çözücü) 2. a) 100 g kütlece %20’lik tuzlu su çözeltisi ile 200 g kütlece
Aromatik yağlar = 3 + 7 = 10 mL (çözünen) %20’lik tuzlu su çözeltisinin derişimleri eşittir. Derişimleri
Çözelti toplamı = 10 + 40 = 50 mL eşit olduğu için aynı şartlarda kaynama ve donma noktaları
da eşittir.
Çözünenin hacmi (mL) b) 100 g kütlece %20’lik tuzlu su çözeltisinin derişimi, 200 g
Hacimce yüzde derişim = × 100 kütlece %10’luk tuzlu su çözeltisinden büyüktür. Derişimi bü-
Çözeltinin hacmi (mL)
10 yük olduğu için %20’lik tuzlu su çözeltisinin kaynama noktası
%10’luk tuzlu su çözeltisinden büyüktür. Donma noktası ise
Hacimce yüzde derişim = × 100 daha küçüktür.
50
Hacimce yüzde derişim = %20’lik Çalışma No.: 62

%20’lik aromatik yoğunluğa sahip kokular Eau de Parfüm 1. Bir çözeltide çözünen madde taneciklerinin (iyon ya da mole-
sınıfına girer. kül) sayısına bağlı olarak değişen fiziksel özelliklere koligatif
özellikler denir.
Çözünenin hacmi (mL)
2. Hacimce yüzde derişim = × 100 2. Koligatif özellikler çözünen taneciklerin türüne bağlı değildir.
Çözeltinin hacmi (mL) Örneğin aynı ortamda bulunan 1 kg suda 1 mol fruktoz çözün-
mesiyle hazırlanan çözeltinin donma noktası, 1 kg suda 1 mol
Çözünen aromatik miktarı sakkaroz çözünmesiyle hazırlanan çözeltinin donma noktası ile
%15 = 50 mL × 100 aynıdır (-1,86 C).

o
50 × 15 2. Fruktoz ve sakkaroz suda moleküler olarak, NaCl ve KNO 3 ise
= 7,5 mL
Çözünen aromatik miktarı = 100 iyonlaşarak çözünür. 1 mol fruktoz veya sakkaroz suda çözün-
düğünde 1 mol çözünmüş tanecik (molekül) oluştururken 1 mol
NaCl veya KNO 3 suda çözündüğünde 2 mol çözünmüş tanecik
(iyon) oluşturur. Bu nedenle donma sıcaklıkları farklı olur.
206