Page 116 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

3.
Çalışma No.: 1
İfadeler İşaret
1. Ortaya çıkış XVII. yüzyıl Fransa’sıdır.
Sanatta Antik Yunan ve Latin etkisindedir. Gözyaşları arasından gerçekler görülmez, ger-
Hâkim değerler akıl, sağduyu ve ahlaktır. çeklerin tek anahtarı akıldır.
Konular tarih ve mitolojiden alınır. Hayat her zaman sistemli ilerlemez, çoğu zaman
Kahramanlar tanrılardan, tanrıçalardan ve soylu kişilerden hayatın yolunu tesadüfler çizer. 
seçilir.
Dil ve anlatımda mükemmellik ve yalınlık esastır. Roman kahramanı önceleri bir kötülük timsali
Öncelenen sanatsal kaygıdır. iken yaşadıkları onu değiştirmiş ve iyi bir insan
olmayı seçmiştir.
Değerler evrenseldir.
2. Olası cevap: Etkilemiştir. İlke ve kurallar eserleri daha nitelik- Kurallar olmadan halay bile çekemezsiniz.
li yapmaya yöneliktir. Plansız, yöntemsiz ve savruk adımlarla
doğru noktalara varmak mümkün değildir. Farklı bakış açıla-
rından farklı kuralları tercih etmek mümkün olsa da klasisizm İnsan, doğanın bir parçasıyken edebî eserin doğa- 
kendisine Antik Yunan ve Roma etkisinde bir yön çizmiştir. dan söz etmemesi mümkün değildir.
Yazarlar çeşitli gerekçelerle belirledikleri akılcı kurallara uy-
mayı tercih etmişlerdir. Aklı ve mantığı önceleyen bu akımda Hep umut dolu olmalı insan, eserler hep mutlu
kurallar eserlerin kalıcılığına katkıda bulunmuş olmalıdır. Bu sonla bitmeli.
nedenlerle bugün de yazarlar eserlerinde kalıcılığı yakalamak
istiyorlarsa ilke ve kurallara bağlı kalmalıdırlar. Bu sanatçı için hayat, ak-kara çatışması üzerine
Etkilememiştir. İlke ve kurallar eserleri daha nitelikli dolayı- kurulu olduğu için eserlerinde de hep bir çatışma 
vardır.
sıyla kalıcı kılmak amacıyla ortaya konsa da sanatçının özgür-
lüğünü sınırlandırmaktadır. Kalıcılık için yaratıcılık gerekir, Sanatçı, din olgusunu önemsemeli ve eserlerinde
bu da özgürlükle mümkündür. Ancak bireysel tercihlerle bi- buna yer vermelidir. 
çimlendirilen bir sanat kalıcılığı yakalayabilir. Bu nedenlerle
yazarlar ilke ve kurallara bağlı kalmak için kendilerini zorla-
mamalıdır. Hayalleri olmayan insan, kanatsız kuş gibidir. 
3. Bu akımın yazarları eserlerinde kendi kişiliklerini, duygula-
rını saklar. Özel hayatını, duygu ve düşüncelerini öteleyerek İnsanın doğru tercihler yapmasını sağlayan duy-
evrenselin, kalıcı olanın peşinden gitmeye çalışır. Eserlerde guları değil sağduyusudur.
“ben”i teşhir etmek, kendini göstermeye yeltenmek bir gör-
gü kuralı olarak salon terbiyesine aykırı bulunduğu için kabul Sanat eseri yerli ve millî olana yönelmelidir.
görmez. 

Çalışma No.: 2 Bu şiirde hüzün ön plandadır. Işıktan çok karanlı-
ğı, yeşilden çok sarıyı görürüz. 
1. Olası cevap: Şiirin tamamına karamsar bir hava hâkimdir.
Şair, derin bir hüznü dizelerde dile getirmekte ve bundan kur- Sanatçı bireyselliği bir kenara itmeli, eserlerinde
tuluş ümidi görememektedir. Şiir aynı zamanda lirik özellikler karakteri değil tipi ön plana çıkarmalıdır.
taşımaktadır. Lirik şiir duyguların ön planda olduğu şiirdir.
Romantizmin en önemli özelliklerinden biri akla karşı duygu-
yu öne çıkarmasıdır. Çalışma No.: 3
Romantizmin özelliklerinden bir diğeri de zıt duygular arasın- 1. I. Natüralizm
daki çatışmadır. Şiirde mutluluk isteğiyle buna ulaşamamak-
tan doğan acının çatışmasına yer verilmiştir. II. Realizm
Ayrıca romantizmin önemsediği doğa, bu şiirde de başlıktan 2. Madam Bovary-Realizm
itibaren şu ifadelerle karşımıza çıkmaktadır: göl, dilsiz kaya- Germinal-Natüralizm
lar, sahil, mağara, kuytu orman, tabiat. Kırmızı ve Siyah-Realizm
2. Olası cevap: Romantizmden önce sanat dünyasına hâkim olan
klasisizm akımında duygular ihmal edilmiş, duyguların insa- Çalışma No.: 4
nı yanlış yönlendirdiği düşünülmüştür. Onun yerine akıl ve
sağduyu insanın kılavuzu olarak görülmüştür. Romantik sa- 1. a) Klasisizm
natçılar, aklın mutlak hâkimiyetini yıkmış, klasisizmin önem- b) Romantizm
semediği duyguyu sanata sokmuş ve lirik şiiri esas almışlardır. c) Realizm
Romantizmden önce tiyatroda trajedi ve komedi türleri vardı.
Bu iki tür içerik olarak farklı olsa da katı kurallarının olma- ç) Klasisizm
sı bakımından benzer özellikler taşımaktaydı. Klasisizmin d) Natüralizm
kuralcı yapısı bu türlere hâkimdi. Oysa romantizm kurallara e) Klasisizm
başkaldırı, hürriyet arama isteğidir. Bu sebeple sanatçılar ti- f) Realizm
yatrodaki katı kuralları yıkan ve hayatı olduğu gibi aktarmayı
hedefleyen dram türünü ortaya çıkarmışlardır. 2. I. metin: Realizm
II. metin: Romantizm
III. metin: Klasisizm
IV. metin: Natüralizm

114