Page 117 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

CEVAP ANAHTARLARI TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11
Kavram Öğretimi

Çalışma No.: 5 Çalışma No.: 7

1. Olası cevap: 1.
• “Sanat için sanat” anlayışıyla bireysel bir konu ele alınmış Şiir adı: Mai Deniz. Etkilendiği Akım: Parnasizm. Akıma
ve toplumsal fayda değil, “güzellik” amaçlanmıştır. Ait Özelliği: Şair, denizi canlı bir varlık olarak düşünmüş;
• Dış dünya (yağmurun yağdığı bir zaman diliminde belirli kendi ruhsal durumuyla denizin hırçın ve sessiz hâllerini
bir mekân) gözleme dayalı bir biçimde tasvir edilmiştir. karşılaştırıp denizi, bir tablo gibi kelimelerle resmetmiştir.
• Duygu ve hayaller yerine dış dünya nesnel biçimde
yansıtılmıştır. Şiir Adı: Elhan-ı Şita. Etkilendiği Akım: Sembolizm.
• Şiirin dili ve yapısı titizlikle oluşturulmuştur. Akıma Ait Özelliği: Şiirde kelime ve ses tekrarlarıyla
• Farklı nazım birimleri kullanılarak şiirin tekdüzeliği müzikalite sağlanmıştır. Ağır bir dil ve “beyaz lerze” gibi
önlenmiştir. alışılmışın dışında tamlamalar kullanılması sembolizmden
Ölçü, kafiye, redif, aliterasyon, kelime (“yaklaşır” ve “ne bir” etkilenildiğini göstermektedir.
sözcükleri) ve dize tekrarlarıyla şiirde ahengin oluşması sağ-
lanmıştır. Şiir Adı: İşsiz. Etkilendiği Akım: Ekspresyonizm.
Akıma Ait Özelliği: Şair, duygularını bütün açıklığıyla
2. Olası cevap: dile getirmektedir.
• “Sanat için sanat” anlayışıyla bireysel bir konu ele alınmış
ve toplumsal fayda değil, “güzellik” amaçlanmıştır. Şiir Adı: Duyum. Etkilendiği Akım: Empresyonizm.
• Ölçü, uyak, redif, aliterasyon, kelime (“güller gibi”, “yine Akıma Ait Özelliği: Şair, tabiatın onda uyandırdığı
akşam” ifadeleri) ve dize tekrarlarıyla müziksel bir ahenk izlenimleri özgürce ve coşkulu bir üslupla anlatmıştır.
sağlanmıştır.
• Söz sanatları, imge ve mecazlara dayalı kapalı bir 2.
anlatım tercih edilmiştir. Böylece şiirin “hissedilmesi” a) Ölçü ve uyağa çok önem verilmiştir, ritim ön plana
amaçlanmıştır. çıkarılmıştır. (parnasizm-sembolizm)
• Dış dünyanın insanda bıraktığı duygusal etki dile b) Durgun sular, ay ışığı, alacakaranlık, tan ağartısı, per-
getirilmiştir. “Gün doğdu yazık arkalarında”, “Göllerde bu dede gezinen gölgeler ve ölüm bu akımda kullanılan
dem bir kamış olsam” vs. dizeleri dış dünyanın anlatıcıda başlıca temalardır. (sembolizm)
bıraktığı duygusal etkileri ifade eder.
“Gün doğdu yazık arkalarında”, “Göllerde bu dem bir kamış c) Bu akım ışık ile resim yapma olarak tanımlanmaktadır.
olsam” dizeleri ve “akşam”a duyulan özlem gerçeklerden ka- Akımın sanatçılarının izledikleri temel kaynak güneş-
çış, hayale sığınma ve karamsarlığı çağrıştırır. tir.(empresyonizm)
3. Olası cevap: ç) Tarihteki mutlu dönemlere duyulan özlem, yabancı
• Yağmur şiiri açık bir anlatıma, Bir Günün Sonunda Arzu ülkelerin manzara ve gelenekleri işlenen konulardan
şiiri kapalı bir anlatıma sahiptir. bazılarıdır. (parnasizm)
• Yağmur şiirinde dış dünya karşısında tarafsız bir tutum d) Yapıtlarda, fantastik ve korkunç olaylar anlatılmıştır.
belirlenmiştir. Bir Günün Sonunda Arzu şiirinde ise öznel Amaç, insanların ruhsal durumlarının ortaya konma-
bir yaklaşım söz konusudur. sıdır.(ekspresyonizm)
Yağmur şiirinde düşünce, Bir Günün Sonunda Arzu şiirinde
duygu ön plandadır.
Çalışma No.: 8
Çalışma No.: 6
1. Emin Bey’in ruhsal durumu yabancılaşma, yalnızlık ve
1. a) Ahenk unsurları önemsenmez. sıkıntı duygularıyla ilişkilendirilebilir.
b) Şiirde mesaj verme amacı yoktur. 2. “Aralarında bu hayvan gibi garip, gülünç ve yabancıyım.
c) Anlatılanlar belli belirsiz, sezdirilerek verilir. Tıpkı o hindi gibi.” diyordu. – İç konuşma. Daha ilk günlerde
bu insanların kendisinden ve kendisine benzeyenlerden çok
ç) Anlaşılır bir dil amaçlanmaz. başka türlü bir yaradılışta olduğunu, kafalarında bir yığın
d) Dış dünyaya öznel bakış söz konusudur. gizli ve şaşmaz hesap bulunduğunu hissetmişti. – Ruhsal
çözümleme.
2.
İfade Karar 3. Olası cevap: Hindi, insanların gözünde canlı hâliyle tuhaf
ve gülünç bir hayvandır. Sofrada yiyecek olarak bulunduğu
Benim şiirlerimde ölçü ve uyak her şeyden zaman bir değeri vardır. Emin Bey de doğal hâliyle taşra
önemlidir. insanın gözünde kendini değersiz hissediyor. Onlar gibi
davrandığı zaman sevildiğine inanıyor.
Eserlerimde okuyucuyu hayali ve ürpertici âlem-
lerde gezdirmeyi severim.  Çalışma No.: 9
Duyularım beni yanıltabileceğinden o duyuların 1. Olası cevap: I. metinde kahramanın iç konuşma tekniği ile
bende yarattığı algılara yönelirim. hikâyenin yer (mekân) unsurunun tanıtımı ve kahramanda
yarattığı psikolojik etki dile getirilmektedir. Yine mekânda
Aklımın derinliklerinde kopan fırtınaları aracısız geçirilen anlar dile getirilirken masal benzetmesi yapılması,
sunarım okuyucularıma.  köşkün saray müşirine benzetilmesi, anlatımda yer yer sanatlı
bir dilin tercih edildiğinin göstergesidir.
Tabiatın kusursuz güzelliklerini okuyucularımla 2. Olası cevap: II. metinde örneklendirilmiştir. Çünkü kahraman,
paylaşmak temel hedefimdir. dayısının köşkte yaptığı bazı işleri sorgulaması ve bu işlerde-
ki mantığa aykırılıkları dile getirmesi bakımından psikolojik
Yalnızca izlenimlerinin peşinde koşan sanatçıların yönleriyle yansıtılmıştır.
hep karşısında oldum. 
3. Olası cevap: Olabilir çünkü III. metinde iç konuşma tekniğin-
Herkes tarafından anlaşılmak gibi bir düşüncem den yararlanılarak kahramanın, geçmişte dayısıyla daha farklı
yoktur.  bir ilişki kurup kuramayacağına dair kendini sorgulamasına
yer verilmiştir.
115