Page 10 - Matematik 11 | 6.Ünite
P. 10

Ge ome tri

                          11. Örnek

                            A       12π        D     Yandaki dikdörtgenin [AD] ve [BC] kenarları birleştiririlerek
                                                     V 1  hacimli bir silindir elde edilmiştir.
                                                     Aynı dikdörtgenin [AB] ve [DC] kenarları birleştirilerek V 2
                         8π
                                                     hacimli bir silindir daha elde edilmiştir.
                                                     Buna göre   V 1   oranını bulunuz.
                            B                  C                V 2
                                      12π
                           8π                        Çözüm
                                                     [AD] ve [BC] kenarları birleştirilerek oluşturulan silindirin
                                r 1
                                                     taban çevresi 8π birim ve yüksekliği h 1 = 12π birim olur.
                                                                     .
                                                     Taban çevresi  2π r 1  = 8π ⇒r 1  = 4  birim olur. Buradan
                                                     birinci durumdaki hacim
                                                                    . 2 .
                                                                                  2
                                                             2
                                            12π       V 1  =     ..   = π 4 12π = 192 π birimküp olur.
                                                             1
                                                            r h 1
                                                     [AB] ve [DC] kenarları birleştirilerek oluşturulan silindirin
                                        r 2
                                                     taban çevresi 12π birim ve yüksekliği h 2 = 8π birim olur.
                                                                   . .
                                                     Taban çevresi 2 π r 2  = 12π ⇒r 2  = 6 birim olur. Buradan
                                               8π     ikinci durumdaki hacim
                                                                    . 2 .
                                                                                 2
                                                             2
                                                            r h 2
                                                             2
                                                       V 2  =     ..   =π 6 8π = 288 π birimküp olur. Buradan
                                                     hacimlerin oranı   V 1  =  192π 2 2 =  2   olur.
                                                                     V 2  288π    3
                          12. Örnek
                           Zülal Hanım, kurak geçen günlerde bahçesini sulamak maksadı ile bir kapta yağmur suyu
                           biriktirmektedir. Silindir şeklinde ve yeterli derinliğe sahip kabın taban yarıçapı
                           20 santimetredir.
                           Boş kabı yağmurlu bir günde evinin önüne bırakan Zülal Hanım, akşamüstü yerel bir
                           televizyon kanalından bulunduğu kasabada o gün metrekareye 30 kilogram yağmur
                           düştüğünü öğreniyor. Buna göre
                           a) Zülal Hanım’ın kabında kaç litre yağmur suyu biriktiğini,
                           b) Kapta biriken suyun yüksekliğinin kaç cm olduğunu bulunuz.
                           (π = 3,14 alınız, 1kg suyun hacmi = 1 litre = 1 dm )
                                                                       3
                           Çözüm

                           a) Silindirik kabın taban alanı
                                      .
                                                                         2
                                         2
                            . 2
                           π r = (3,14) 20  = 1256 santimetrekare = 0,1256 m ,
                              2
                           1 m ye 30 kg yağmur düştüğüne göre kapta biriken su
                             .(
                           30 0,1256) = 3,768 kg  = 3,768 litre olur.
                                                                  3
                           b) Kaptaki suyun hacmi 3,768 kg = 3,768 dm  olur.
                                                    . 2 .
                                                                 .
                                        . 2 .
                                                                      3
                           Suyun hacmi  π r h = (3,14) 2 h = (12,56) h dm  olur.
                                 .
                           (12,56) h = 3,768  olduğundan (20 cm = 2 dm) suyun yüksekliği
                            h = 0,3 dm = 3 cm olur.
                                                            244
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15