Page 11 - Seçmeli Psikoloji | 3.Ünite

3. ÜNİTE

3.4. ÖĞRENME STRATEJİLERİ VE GÖREVLERİ

KONUYA HAZIRLIK

1. Eğitimde bireysel farklılıklar önemli midir? Neden?
2. Kalıcı ve etkili öğrenme için kullandığınız kendinize özgü stratejileriniz var mıdır? Açıklayınız.

Bireyin başarısı çoğunlukla farklı öğrenme görevlerine uygun farklı stratejiler geliştirmesine bağlıdır. Birey bu
stratejiler sayesinde bilgiyi başkalarına bağımlı olmadan işler, yorumlar, sentezler. Böylece yaşam boyu daha ba-
şarılı olur. Dikkati toplama, tekrar etme, anlamlandırma, örgütleme, yürütücü biliş ve duyuşsal strateji öğrenme
stratejilerinden bazılarıdır.
a) Dikkat: Duyusal bellekten gelen bilginin kısa süreli
belleğe geçmesini sağlayan ilk şart dikkattir (Görsel 3.9).
Dikkatin toplanması için öğrenci aşağıdaki stratejileri uy-
gulayabilir.
• Öğrenilecek metinde önemli yerlerin, anahtar
cümlelerin altını çizme.
• Metnin kenarına not alma, anlaşılmayan yerlere
soru işareti koyma, önemli yerlere yıldız çizme.
• Zihinde bir ön örgütleyici oluşturmak için ana ve
ara başlıkları, şekil ve şemaları şöyle bir gözden
geçirme.
b) Tekrar: Kısa süreli belleğin gelişmesi için gerek-
li olan etkenlerden biri de tekrardır. Tekrar; öğrenmeyi
kolaylaştırır, unutmayı azaltır. Olduğu gibi hatırlanması
istenen öğrenme görevlerinde daha etkilidir. Öğrenilen
konunun uygun şekilde tekrarı öğrenmeyi pekiştirir ve
unutmayı önler ancak gereğinden fazla tekrarın öğren-
meye bir etkisi yoktur. Görsel 3.9: Dikkat çekme
c) Anlamlandırma: Anlamlandırma stratejileri, bilgi-
nin ezberlenmesini değil anlamlı bir bütün olarak uzun süreli belleğe kodlanmasını sağlar. Yeni bilginin, öğrenen
için anlamlı olması uzun süreli bellekte var olan diğer bilgilerle ilişkilendirilmesine bağlıdır. Bunun için aşağıdaki
gibi farklı yöntemler kullanılabilir.
• Sözel, görsel, mekânsal hayallerle yeni bilgiler için çağrışımlar oluşturulabilir. Örneğin bir plaka numarası
kişi için önemli birinin yaş günü ve ismiyle ilişkilendirilerek anlamlı hâle getirilebilir.
• Kişinin kendi cümleleriyle konunun önemli yerlerini özetlemesi ve not alması da öğrenilecek konuyu an-
lamlı hâle getirebilir.
• Şemalaştırma, kavram haritası oluşturma da anlamlandırma yöntemlerindendir.
ç) Yürütücü Biliş: Bireyin, kendi zihinsel becerilerinin farkında olup bu becerilerine uygun öğrenme yöntem-
lerini seçebilmesidir. Örneğin görsel hafızasının daha iyi olduğunu bilen öğrenci, kavram haritalarını ve görsel
materyalleri kullanarak öğrenmenin kendisi için iyi bir yol olduğunu bilir. Bu öğrenmenin sonucunda hedefine
ulaşıp ulaşmadığını analiz eder, gerekirse yeni stratejiler belirler.
d) Duyuşsal Strateji: Öğrencilerin kendilerine uygun öğrenme stratejileri belirlemeleri tek başına yeterli de-
ğildir. Öğrenmede güdüsel ve duygusal etmenlerden kaynaklanan engeller de vardır. İşte bu engelleri kaldırmak
için kullanılan yöntemlere duyuşsal stratejiler denir. En çok karşılaşılan sorunlar dikkatin başka yöne kayması, gü-
dülenme eksikliği, kaygı ve öz güven eksikliğidir.

ÖĞRENME, BELLEK, DÜŞÜNME 93