Page 14 - Seçmeli Psikoloji | 3.Ünite

3. ÜNİTE

3.5. HAYAT BOYU ÖĞRENME
Birey; yaşı ve eğitim seviyesi ne olursa olsun hayat boyu öğrenmenin bir parçasıdır. Eğitimi, okul yaşı ve okul
binaları ile sınırlamak doğru değildir. Herkes zorunlu eğitimini bitirdikten sonra ileri düzeydeki eğitimini kendi
seçeceği bir zamana erteleme ve istediği zaman eğitim sistemine yeniden girebilme hakkına sahiptir.
Türk millî eğitiminin temel ilkelerinden süreklilik ilkesinin amacı fertlerin genel ve mesleki eğitimlerinin hayat
boyunca devam etmesini sağlamaktır. Yine Türk millî eğitiminin ilkelerinden biri olan her yerde eğitim ilkesine
göre eğitim yalnızca resmî kurumlarda ve özel eğitim kurumlarında gerçekleşmez. Evde, iş yerlerinde, çevrede, her
yerde ve her durumda eğitim gerçekleşebilir. Örneğin kütüphaneler, yerel yönetimler, işverenler, kültürel gruplar
ve diğer sosyal hizmet kuruluşları gibi kurumlarda toplum için öğrenme fırsatları sağlanmalıdır.
Bilgi çağı olarak nitelendirilen 21. yüzyılın bireylerden beklentileri giderek artmaktadır. Sürekli ve hızla değişen
koşullara uyum sağlamak için öğrenmeyi öğrenme becerisinin kazanılmış olması çok önemlidir. Birey sadece okul
hayatında başarılı olmak için değil “beşikten mezara kadar” yaşamın her alanında kendisini geliştirmelidir. Bunun
için öğrenme stratejilerini bilmeli, kendisine uygun olan yöntemleri seçerek hayatının her alanında öğrenme so-
rumluluğunu yüklenmeli ve öğrenmeye etkin olarak katılmalıdır.

SINIF DIŞI ETKİNLİK 2
Yaşadığınız çevrede tanıdığınız “ileri yaşlarda” meslek edinmiş ya da akademik eğitimine devam
eden kişilerle bir haftalık süre içerisinde “her yaşta öğrenmenin önemi” ile ilgili görüşme/röportaj
yapınız. Yaptığınız görüşme ya da röportajdan elde ettiğiniz izlenim ve bilgileri sınıfta arkadaşlarınızla
paylaşınız.

3.6. BELLEK VE BELLEK TÜRLERİ

KONUYA HAZIRLIK

1. Yanınızdan hızla geçen itfaiye aracı, size çocukken komşunuzun evinin yandığını hatırlatabilir.
Neden?
2. Unutamadığınız bir anınızı sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

Öğrenilen bilgilerin saklanması ve gerektiğinde geri çağrılması yetisine bellek denir. Bellek öğrenmenin ve
öğrenilen şeyleri biriktirmenin ön koşuludur. Bellek sayesinde insanlık, zengin bir bilgi birikimini nesilden nesile
aktarmaktadır.
Platon, belleği anıların kalıbının çıkarıldığı balmumu tabletlere benzetir. Bugün tabletlerin yerini kitaplar ve
bilgisayarlar almıştır. Kütüphanelerde ve bilgisayarlarda depolama işlemi belli bir sisteme göre yapıldığı için is-
tenen şeyi bulmak daha kolay olur. Bellekte de buna benzer bir sistem mevcuttur. Ad, adres, okulda öğrenilenler
hatta bilgisayarın nasıl kullanılacağı bellek sayesinde hatırlanır. İnsan, bilgi işleme sürecinde çeşitli bellek türlerini
kullanır.
a) Duyumsal Bellek: Belleğin başlangıç aşamasını oluşturur. Duyu organlarına çevreden gelen bilgileri alan
ve çok kısa bir süre saklayan bellektir. Örneğin dışarıdan gelen korna sesi çok kısa bir süre kulakta yankılanır ve
kaybolur. Duyumsal belleğe gelen bu bilgi dikkat çeker ve ilgi uyandırırsa kısa süreli belleğe aktarılır. Duyumsal
belleğin özellikleri aşağıda belirtilmiştir.
• Çok kısa sürelidir. Bilgileri en fazla bir saniye saklar.
• Kapasitesi sınırsızdır.
• Çevreden alınan uyarıcıların birebir kopyasıdır.
b) Kısa Süreli Bellek: Duyusal kayıtta var olan bilgileri kısa süreliğine tutan, anlamlandıran, düzenleyen, zen-
ginleştiren ya da duyusal bilgilerin üzerine eklemeler yapan yani aktif olan bellektir. Bu yüzden çalışma belleği
ya da işleyen bellek olarak da bilinir. Bazı psikologlar çalışma belleğini kısa süreli bellekteki bilgileri işleyen ayrı

96 ÖĞRENME, BELLEK, DÜŞÜNME