Page 35 - Tarih-10 | 5.Ünite

DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453-1595)

edildiğinde, Katoliklere karşı Osmanlı yönetimini destekleyen
Rum halkı sayesinde adalar tekrar Osmanlı egemenliğine girmiştir.

Osmanlı Devleti, Katolik Kilisesi’yle yakın ilişki içinde bulunan
Habsburglar üzerinde baskı kurarak Protestanlığın kuvvetlenme-
sinde ve resmen tanınmasında önemli bir rol oynamıştır. Osman-
lılar, Protestanlık hareketine dolaylı şekilde yardımcı olmuş fakat
Protestanlara hiçbir zaman doğrudan askerî destek vermemiştir.
Avrupa’da ilerleyerek Habsburgların Alman kanadını yıpratan Os-
manlılar, Protestanlığın yayılması için uygun zemini oluşturmuştur.
Protestanları bu şekilde teşvik etmek ve desteklemek Avrupa’da
Osmanlı siyasetinin temel politikalarından biri olmuştur. Böyle-
ce Hristiyan birliğini parçalanmış hâlde tutmak ve Habsburgları
zayıflatmak amacı izlenmiştir. Görsel 5.44
Hollanda’da basılan madalya
Katolikler, XVI. yüzyılda Avrupa’da “Türkler reformun müttefi- (Temsilî)
kidir.” diyerek Türklerin reformu desteklediği fikrini yaymıştır.
Bunun önemli bir kanıtı Osmanlıların Protestanlardan gelen
yardım talebine karşı padişahın çıkardığı fermandır. Bu fer-
manda, Papalığa kılıç çektikleri için Protestanlara merhamet
gösterip yardım ederek onları zalimlerden kurtarma ve hak
dine sevk etme isteği dile getirilmiştir. Hollanda’da 1570 yılın-
da basılan hilal şekilli bir madalyanın (Görsel 5.44) üzerinde BİLİYOR MUSUNUZ?
ise “Papacı (Katolik) olacağına Türk ol.” ifadesi yer almıştır.

Osmanlı Devleti’nin XV ve XVI. yüzyıllarda izlediği siyasetin bir di-
ğeriyse Fransa, İngiltere ve Hollanda gibi millî monarşileri; Kutsal
Roma İmparatorluğu’na karşı destekleme siyasetidir.

Avrupa Monarşileri Osmanlılardan Destek İstiyor
Yeni Çağ’da Avrupa’da ortaya çıkan Fransa, İngiltere ve Hol-
landa gibi millî devletler; Kutsal Roma İmparatoru ve papa
egemenliğine karşı gözlerini Doğu’daki büyük güce yani
Osmanlı padişahına çevirmekteydi. Kanuni, Mohaç Seferi’ni
Şarlken’e esir düşen Fransa Kralı François’i esaretten kurtar-
mak için yaptığını söylüyordu. Sonraları İngiltere Kraliçesi
I. Elizabeth (Elizabet) (Görsel 5.45), İspanyol istila tehlikesi
karşısında da “Büyük Türk”le ittifak arayışındaydı. 1538 Korfu
Seferi, gerçekte İtalya fethi için planlanmıştı. Venedik’te Fran- Görsel 5.45
sız elçisi, “Büyük Türk”le fiilî ittifakı haklı göstermek için uzun I. Elizabeth (Gravür)
bir nutuk çekerek zamanın değiştiğinden ve devletlerarası
güç dengesinden söz etmekteydi (Kumrular, 2016, s.12'den YORUMLAYALIM
düzenlenmiştir).
Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki millî devletleri desteklemesinin
amaçları neler olabilir?
Orta Çağ Hristiyanlarında, papa ve tek bir imparator buyruğu
altında birleşme yani birleşmiş “Hristiyan Ülkesi” ideali vardı.
Ancak Yeni Çağ ile birlikte Avrupa’da Fransa, İngiltere, İsveç ve
Hollanda gibi millî monarşiler ortaya çıktı ve Hristiyan birliği çözül-
meye başladı. Bu devletler, Kutsal Roma İmparatorluğu karşısında

153