Page 10 - Tarih-10 | 7.Ünite

7. ÜNİTE

Görsel 7.9
Osmanlı Dönemi saray mutfağı Osmanlı Mutfağı
(Topkapı Sarayı)
Türk mutfağı (Görsel 7.9) çeşit ve lezzet açısından olduğu kadar
yiyecek hazırlama ve pişirme teknikleri, özel gün yemekleri, mutfak
araç ve gereçleri açısından da çok zengindir. Osmanlı Devleti’nin
gelişme ve büyümesine bağlı olarak Türk mutfağı da büyük bir
gelişme göstermiştir. Osmanlılarda et, süt, yoğurt, peynir, yağ gi-
bi ürünler beslenme sisteminin esasını teşkil etmektedir. Saray
mutfak geleneğinde, kuzu ve koyun etiyle hazırlanan kebap, yah-
ni, külbastı, kızartma ve köfteler; tahıl ve baklagillere dayanan
et suyu ile pişirilmiş çorbalar ve pilav çeşitleri vardır. Yemekler
her zaman tuzsuz tereyağı ile pişirilmiş ve baharat yaygın olarak
kullanılmıştır. Domates ve salça Osmanlı mutfağına XIX. yüzyılda
girmiştir. Tencere yemekleri koruk, limon suyu, nar ekşisi, soğan
ve çeşitli baharatlar ile tatlandırılmıştır.

Osmanlı’da Kılık Kıyafet
Osmanlı Devleti’nde kılık kıyafet kültürünün oluşmasında din
kuralları, yaşanılan çevre, sosyal yapı, gelenek ve kanunlar gibi
unsurlar etkili olmuştur. İslamiyetʼten önce Türk kadın ve erkekleri
üstte gömlek ve kaftan, başlarında börk, kalpak veya takke benzeri
başlıklar taşımıştır. Osmanlı’da kadınların giyim tarzında yüzyıllara
göre küçük değişiklikler olsa da kıyafetlerin genel özelliklerini
devam ettirmiştir. Fatih zamanına kadar kadınların yüzlerini ört-
medikleri yalnızca başlarını örttükleri sokak giysisi olarak ferace ve
yaşmak kullandıkları görülmüştür. İstanbulʼun alınması, Türkler’in
yerleşik düzene geçmesi, imparatorluğun sınırlarının genişlemesi
ve ekonomik koşullar, kadın ve erkek dünyasının ayrılmasına ve
kadınların sokak giysilerine kurallar konmasına neden olmuştur.
Bu dönemde çıkarılan emirlerde, kadın giysileri üzerinde ayrıntı-
ları ile durulmuş, feracelerin süslemeleri, yaşmakların biçimleri,
kalınlığı hatta rengi bile devlet tarafından düzenlenmiş ve kontrol
edilmiştir.

CEVAPLAYALIM Osmanlı toplumunda kılık kıyafet kültürünün gelişmesinde etkili
olan unsurlar nelerdir?

192