Page 16 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

3. Râkım Efendi’nin söylediği “İnsanın aklı sonradan başına gelir.” sözü Felâtun Bey’in ifadelerinde
karşılığını nasıl bulmuştur? Felâtun Bey’in kendi sözlerinden hareketle açıklayınız.
4. Can’ın söylediği ve “Bütün dünya aleyhime ayaklanarak başıma kılıç vursa bile, sana olan sevgimi
başımdan çıkaramazlar.” anlamına gelen beyitle ilgili Râkım Efendi’nin yaptığı yorum, o dönemde
edebiyata yüklenen anlamla ilgili size neler düşündürmektedir?

5. Felâtun Bey’in mutasarrıf olarak İstanbul’dan ayrılması olayına, kendisinin ve Râkım Efendi’nin
bakış açısındaki farklılığı belirtiniz.

6. Kendinizi, okuduğunuz metindeki iki ana kahramandan hangisine daha yakın bulduğunuzu ne-
denleriyle birlikte söyleyiniz.

7. Metindeki açık ve örtük iletilere örnekler bulunuz. Bulduğunuz örnekleri aşağıdaki şemalara yazı-
nız.

Açık İleti Örtük İleti

8. Okuduğunuz metinden yola çıkarak eserin yazıldığı dönemin sosyal ve kültürel özellikleriyle ilgili
çıkarımlarda bulununuz.

9. Metindeki anlatıcıyı ve anlatıcının bakış açısını belirleyiniz.
10. Metinde özetleme tekniğinin kullanıldığı yerleri gösteriniz.
11. Metinde Arapça, Farsça kelime ve tamlamaların sık kullanılması size dönemin dil anlayışıyla ilgili
neler düşündürmektedir?
12. “Ahmet Mithat roman yazarken geleneksel hikâyeciliğimizi sürdürdüğünden ikide bir okura ses-
lenir, meddahlar gibi ona sorular sorarak bir konuşma havası içinde yazar.” bilgisinin okuduğunuz
metne yansımalarını gösteriniz. Böyle bir anlatımın metne yaptığı etkilerle ilgili düşüncelerinizi
açıklayınız.
13. Okuduğunuz metnin sonunu kendi duygu ve düşüncelerinize göre değiştirerek yeniden şekillen-
dirip anlatınız.

YAZARIN BİYOGRAFİSİ

AHMET MİTHAT EFENDİ (1844–1912): Tanzimat Dönemi gazetecisi, hikâ-
ye ve roman yazarıdır. İlköğrenimini ağabeyinin yanında Vidin’de yapan Ah-
met Mithat, ailesiyle İstanbul’a dönünce Tophane Sıbyan Mektebinde okudu.
Ardından Niş Rüştiyesini bitirdi. Kalem memuru oldu. Fransızca öğrendi. Bir
süreliğine Bağdat’a gitti. Döndüğünde evinde kurduğu matbaada eserlerini
basmaya başladı. Gazetelere yazı yazdığı gibi kendisi de gazete çıkardı. İlk ro-
man ve oyunlarını sürgün olarak gittiği Rodos’ta yazdı. İstanbul’a döndüğünde
Takvim-i Vakayi gazetesinin müdürlüğünü yaptı. Tercüman-ı Hakikat gazete-
sini çıkardı. Tanzimat Dönemi’nin ilk romancı kuşağından olup pek çok roman yazdı. “Eğlendire-
rek öğretmek” gibi bir ilkeye dayalı olarak romanlarıyla bir nesli eğitmeye çalıştı. Hikâyelerinden

188