Page 12 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 4.Ünite

4. Ünite

Meslekler arasında yaşanılan sorunların çözülmesi, üretimin miktarının ve kalitesinin be-
lirlenmesi, üretilenlerin denetlenmesi ve ürünlerin fiyatlarının düzenlenmesi gibi hususlar bu
teşkilatın en önemli görevleri arasında yer almıştır.
!
BiYOGRAFİ

Ahi Evran
1171 yılında Azerbaycan’ın Hoy şehrinde dünyaya gelmiş ve iyi
bir eğitim almıştır. Asıl adı Mahmut bin Ahmet el-Hoyi’dir. Ahilik
Teşkilatı’nın temellerini I. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Kayse-
ri’de atmıştır. Asıl mesleği olan debbağlık, yani dericilik ile ilgili bir
imâlathane oluşturarak ilk kez esnaf ve sanatkârların teşkilatlan-
masını sağlamıştır. Başka şehirlerde de yaygınlaşan bu örgütlenme,
Anadolu’nun ekonomik kalkınmasında ve imar edilmesinde önemli
rol oynamıştır.
Görsel 4.12: Ahi Evran
heykeli (Temsilî) İlhan Şahin, İslam Ansiklopedisi, C.1 , s.529-530 (Düzenlenmiştir.)

SIRA SİZDE

Dama Atılan Pabuçlar
Türkiye Selçuklu Devleti’nde esnaf teşkilatları, kendilerine bağlı bütün zanaat
dallarını teftiş ederler, kesinlikle hileye ve kötü işçiliğe izin vermezlerdi. Örneğin; çabuk
bozulan, yırtılan ya da kullanılamaz hâle gelen mallar, ahilik teşkilatında değerlendirilir-
di. Hele hele o mal hakkında bir de şikâyet gelirse, o esnafın yiğitbaşı çağrılır, üretilen mal
kontrol edildikten sonra esnaf kusurlu görülürse, müşterinin parası iade edilirdi.
Ahilik Teşkilatı’nın kurucusu Ahi Evran, her fırsatta esnafları gezer, yapılan işlerin
temizlik ve sağlamlığına dikkat ederdi. Ayakkabıcıları gezerken hiç beğenmediği ayak-
kabıları o esnafın dükkânının çatısına atar, esnaflar bu durumu; “Bugün falan ustanın
pabucu dama atıldı.” diyerek değerlendirirdi. Pabucun dama atılması, o ustanın çürük
mal ürettiğini ifade ederdi.
Ürettiği ayakkabının dama atılması, o esnaf için çok büyük ayıptı. Pabucun dama
atılması bir nevi mesleki itibar ve şeref kaybıydı. Günümüzde işi bitmek ve önemini yitir-
mek anlamına gelen, “Pabucu dama atılmak” deyimi buradan gelmektedir.
Demirhan Yılmaz, Fıkralarla Tarih, s. 214-215

Yukarıdaki metni okuduktan sonra, Görsel
4.13’ü inceleyip etiğe aykırı hareket edenlere
karşı yapılan uygulamaları, Ahilik anlayışında-
ki uygulamalarla karşılaştırınız.

.......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
Görsel 4.13: Gazete haberi (Düzenlenmiştir.)

140