Page 95 - Felsefe Farklılaştırılmış Öğretim Etkinlikleri

Felsefe

11.SINIF - FARKLILAŞTIRILMIŞ ÖĞRETIM ETKINLIKLERI

arkadaşıma katılıyorum, aynen onun gibi düşünüyorum...” gibi kapalı ifadeler kul-
lanırsa öğretmen ondan tam ve açık bir cümle, gerekirse arkadaşıyla birebir aynı
cümleyi kurmasını ister. Her gruba ortak bir karar verme zorunlulukları olmadığını
belirtir. Bu tartışmanın amacı ortak karara varmak değildir. Herkesin en az bir defa
kendini ifade etmesini sağlamak ve farklı görüşler duyarak ana tartışmaya kısa bir
hazırlık yapmaktır.
Öğretmen küçük grupların hepsini dolaşıp herkesin kendisini kısa bir şekilde ifade et-
tiğini gördükten sonra yüksek sesle sürenin dolduğunu ve yeniden büyük çember şek-
linde oturma düzenine geçmelerini ister (FÖOD1). Sonrasında öğretmen, konuşma
hakkının öncelikle gönüllü öğrencilerde olduğunu belirtir, gönüllü öğrencinin olmadı-
ğı anlarda kendisinin seçtiği bir öğrenciyle devam edebilir (SF6). Ama seçtiği öğrenci
konuşmak istemezse zorlamaz ve onunla göz teması kurarak ve gerekirse bedensel
olarak da yaklaşarak “Onu dinlemeye her zaman hazır olduklarını, bundan mem-
nun olacaklarını” dile getirir ve başka bir öğrenciye geçer. Öğretmen, uygun görürse
oturma sırasına göre de söz verebilir. Yine sırası gelip konuşmak istemeyen bir öğ-
renci olursa onu pas geçer ve aynı konuşmayı ona da söyler. Tartışmayı, seçilen soru
etrafında konuşmak isteyen gönüllü bir öğrenciyle başlatır. Her söz alan öğrenciden
sonra söylediklerini mantık kurallarına göre düzenleyip açık bir argümana dönüştü-
rüp öğrenciye kendi kelimeleriyle ifade edip “Bunu mu söylemek istedin, söylemek
istediğin bu muydu, seni doğru mu anladım?” gibi sorulara sorarak ondan teyit alır.
Öğrenci hayır derse yeniden anlatmasını ister. Yine anlaşılmazsa arkadaşlarından
onu anlayan varsa yardım alabileceğini hatta onun yerine arkadaşının konuşabile-
ceğini söyler. Öğrenci anlatmak istediğinin doğru şekilde ifade edildiğini söyledikten
sonra konuşmak isteyen diğer öğrenciye söz verilir. Konuşmanın bir veya birkaç kişi-
de yoğunlaşması söz konusu olduğunda artık gönüllüğe değil kendisinin seçtiği en
az konuşan öğrencileri “Konuşmak ister misin, sen ne düşünüyorsun? Aldığın notlara
tekrar bakabilirsin.” gibi ifadelerle cesaretlendirir. Bu aşamada öğrencilerin farklı fi-
kirler ve görüşler dile getirmelerini teşvik eder. Öğretmen tartışmayı yönlendiren ve
derinleştiren sorular sorarak, öğrencilerin eleştirel ve yaratıcı düşünmelerini geliştir-
meye yönelik uygun soruları sorarak yardımcı olur. Öğretmen tartışma esnasında ke-
sinlikle kendisi fikir üretmez. Öğrencilerin düşünme içeriklerine değil düşünme şekil-
lerine yönelik olarak somuttan soyuta, olgusal durumdan kavramsal düşünmeye ve
basitten karmaşığa doğru sorular yöneltir. Öğretmen, tartışma boyunca öğrenciler
öğretmene değil gruptaki arkadaşlarına hitap ederek “Hocam ben…” değil “Sevgili
arkadaşlar, ben…” şeklinde konuşmalarını ister ve öğretmen kendisiyle değil grupta-
ki herkesle göz teması kurulmasını teşvik edici uyarılarda bulunur.
Öğretmen, öğrenciler tartışmayı sürdürürken onların düşüncelerini özetleyen kav-
ramları tahtada bir kavram haritasına yazar. Bunu yaparken öğretmen öğrencileri-
nin dikkatlerini dağıtmamaya özen gösterir. Tahtaya yazdıkları ile ilgili öğretmenin
bu süreçte herhangi bir dönüt vermesi gerekmez.
Tartışma herhangi bir sonuca, çözüme ulaşma zorunluluğu olmadığı için ilk başta
belirlenen süre dolunca öğretmen tarafından bitirilir ve süreci değerlendirme aşa-
masına geçilir.

Tartışmanın sonunda öğretmen, öğrencilerin tartışma süreci ve tartışılan fikirler üze-
Değerlendirme rine duygu ve düşüncelerini soru - cevap tekniği kullanarak sözlü olarak yansıtmala-
rını ister (ÜF1). Öğretmen soru - cevap tekniğiyle öğrencilerin tartışma sırasında dü-

95