Page 130 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Titrasyon yönteminde hacmi ve derişimi belli olan çözeltiye standart çözelti denir. Titrasyon yönteminde takip edil-
mesi gereken işlem basamakları aşağıda verilmiştir.
1. Bir üçayak, bağlantı parçaları, büret ve erlen ile Görsel 3.174 a’daki titrasyon deney düzeneği kurulur.
2. Standart çözelti bürete doldurulur.
3. Derişimi belli olmayan çözelti erlenmayere konur.
4. Erlenmayerdeki çözeltiye ortamın pH değişimini belirleyecek indikatör damlatılır.
5. Büretten musluk yardımıyla standart çözelti erlen içindeki çözeltiye damlatılır. Bu esnada erlen, diğer el yar-
dımıyla homojenliği sağlamak için sürekli çalkalanır (Görsel 3.174 b).
6. Erlendeki çözeltide renk değişimi gözlendiği an (eşdeğerlik noktası) titrasyon işlemi sonlandırılır.
7. Büretten sarf edilen çözelti hacmi kaydedilir.
8. Hesaplamalar yapılarak erlendeki çözelti derişimi bulunur.
9. pH değerine karşı harcanan titrasyon çözeltisinin (büretteki çözelti) hacmi alınarak titrasyon grafiği çizilir.

Büret
Büret
Kıskaç
Kıskaç

Standart çözelti
Destek çubuğu
Destek çubuğu Standart çözelti
Musluk
Musluk

Erlenmayer
Erlenmayer
İndikatör eklenmiş
indikatör
analiz edilecek çö-
eklenmi analiz
edilecek çözelti
zelti

a) Titrasyon düzeneği b) Titrasyon uygulaması
Görsel 3.174 (a,b): Titrasyon

Liyofilizasyon
Liyofilizasyon, dondurulmuş maddede bulunan su moleküllerinin süblimleşme ile dışarı çıkarılmasını sağlayacak
uygun koşulların oluşturularak maddenin kurutulmasını sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntemle kurutulan maddenin
yapısı bozulmaz. Bu da liyofilizasyonun yalnız bir kurutma yöntemi değil, aynı zamanda iyi bir koruma yöntemi
olmasını sağlar.
Liyofilizasyon yöntemi, genellikle katı bir maddeyi içinde çözündüğü çözeltiden izole etmek için kullanılır. Bu amaçla
önce çözelti dondurulur, sonra vakum altında sıvılaşmadan buharlaştırılarak kurutulur. Bu işlem için liyofilizatör
olarak adlandırılan cihazlar kullanılır.
Liyofilize madde, normal ortam koşullarında başlangıç hâlleriyle saklanabilir. Bu yöntem; ısıya duyarlı maddelerin
asgari düzeyde hasar ve etkinlik kaybına uğramaları, kolay toz hâline getirilebilmeleri, çok hızlı ve etkin bir biçimde
sulandırılabilmeleri gibi avantajlardan ötürü etüvde veya bek alevinde kurutma gibi diğer kurutma yöntemlerine
göre avantajlıdır. Bu teknik; biyoloji laboratuvarlarında mikroorganizma, doku, organ, protein, aşı ve bazı ilaçların
raf ömrünün artırılmasında da kullanılır.

129