Page 60 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Vücutta kanama, kesilme veya yaralanma dışında ani gelişen burun ya da kulak kanamalarıyla da ortaya çıkabilir.

• Burun kanamasında hemen baş öne doğru eğilir. Mümkünse hasta/yaralı oturtulur. Burun kanatları sıkıştırı-
larak iki parmakla sıkılır. Bu işleme yaklaşık 5 dakika kadar devam edilir. Kanamanın durmaması hâlinde hasta
ya da yaralı en yakın sağlık kuruluşuna götürülür.
• Kulak kanamasında kanama hafifse kulak temiz bir bezle temizlenir. Kanama ciddi ise kulak tıkanmadan gazlı
bezle kapatılır. Hasta/yaralının hareketsiz olarak kanayan kulak üzerine yan yatması sağlanır. Kulak kanama-
sı, olası bir beyin kanamasının habercisi olabilir. 112 çağrısı yapılır.

Deriye Küçük Cisim Batması ve İlk Yardım
Vücudun herhangi bir yerine batmış veya saplanmış
cisim varsa çıkarmaya çalışılmamalıdır. Bir damara
girmiş cam parçası, bir tıpa işlevi görerek kanın akma-
sını engelliyor olabilir. Bu cisim saplandığı bölgeden
çıkarıldığı zaman büyük kanamalara yol açarak başka
zararlara neden oluşturabilir. Sadece küçük cam veya
kıymık parçaları gibi cisimler yoğun kanamaya yol aç-
mayacak vücut bölgelerine batmışsa pens veya cım-
bızla çıkartılmalı (Görsel 2.12), aksi durumda mutlaka
tıbbi yardım alınmalıdır. Göze batmış ya da saplanmış
görünen hiçbir cisim çıkarılmaya çalışılmamalı, kişinin
gözünü ovuşturmasına izin verilmemeli, göz kapatıl-
malı ve sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Deriye kü-
çük cisim batması durumunda aşağıda verilen ilk yar- Görsel 2.12: Batan cismin pensle çıkarılması
dım uygulanmalıdır.
• Cımbız ya da pens çakmak alevine tutularak temizlenir ve soğutulur. Cımbız -alevden islendiyse bile- silinmez
ve cımbızın uçlarına elle dokunulmaz.
• Cımbız ile yabancı cismin ucu yakalanır ve yabancı cismin deriye giriş yönüne ters doğrultuda dikkatle çe-
kilir.
• Daha sonra yara sabunlu suyla yıkanır.
• Yara, temiz pansuman malzemeleri ile kapatılır.

• Yabancı cismin ucu yakalanamazsa yeni yaralara yol açılmaması için devam edilmemeli, tıbbi yardım
alınmalıdır.

Yanıklarda İlk Yardım

Yanık, herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu dokuda oluşan bozulmadır. Yanık; genellikle sıcak su veya buhar te-
ması sonucu meydana geldiği gibi sıcak katı maddelerle temas, asit/alkali gibi kimyasal maddelerle temas, elektrik
akımı etkisi ya da radyasyon nedeni ile de oluşabilir. Yanıklar temel olarak iki sınıfta incelenir.
1. Fiziksel Yanıklar

• Isı ile oluşan yanıklar
• Elektrik nedeni ile oluşan yanıklar
• Işın ile oluşan yanıklar

• Sürtünme ile oluşan yanıklar
• Donma sonucu oluşan yanıklar
2. Kimyasal Yanıklar
• Asit, alkali gibi kimyasal madde ile oluşan yanıklar

59