Page 25 - ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI TARİHİ 12

MODERNİZM ÖNCESİ BATI SANATINA BAKIŞ

Barok sanatta biçim bozmayı ilk kez Rubens
denemiştir. Tablolarında renk ve hareket ögelerini
ışık-gölge ile güçlendiren sanatçı kendine özgü bir
anlatımı tercih etmiştir. “Kızının Portresi”nde
görülen insan tenine özgü renk karışımını başarılı bir
şekilde uygulamıştır (Görsel 1.25 ). Burada kızının
yüzünü canlıymış gibi tasvir eden sanatçı, neşeli
ifadeyi ve saç dalgalarını verirken ışık-gölgeden
faydalanmıştır.

Eserlerinden bazıları “Amazonlar ve Yunanların Savaşı”,
“Samson ve Delilah”, “Aşk Bahçesi”, “Venüs İle
Adonis”, “Paris’in Yargılanması”, “Masumların Katli”
ve “Çarmıhtan İndiriliş”tir. Görsel 1.25: Kızının Portresi, Rubens, 1618,
Gemaldegalerie, Lihtenştayn
Hermes Van Rijn Rembrandt (1606-1669): Hollanda’nın yetiştirdiği en önemli ressam ve baskı ustalarından
birisidir. Eserlerindeki konuları genellikle İncil tarihi, portreler ve manzara çalışmaları oluşturmaktadır. Sanatçının
insana dair her şeyin güzel yanını görme konusunda eşsiz bir yeteneği vardır. En şiddetli konuları tasvir ederken hiç
ürkmemiş hatta kendine özgü yeteneği ile sanat tarihinin en önemli otoportrecilerinden birisi olarak kabul edilmiştir.
Sanatın eziyetli, içe dönük, etkileyici ve romantik yönünü eserlerinde yansıtmıştır. Işık-gölge arasındaki tezatlığı
portre çalışmalarında da yansıtmıştır. Genellikle yaşlı kişileri konu edindiği portre çalışmalarında ışık daima yüze
vurmuş, yüzde bulunan kırışıklıklar dahi belli olmuştur. Tablolarında bulunan figürlerin daha fark edilebilir olması
için ışığı daima onların olduğu yöne doğru vermiştir.

Görsel 1.23: Gece Devriyesi, Rembrandt, 1642, Görsel 1.24: Otoportre, Rembrandt, 1669,
Rijk Müzesi, Amsterdam Ulusal Galeri, Londra
Sanatçı; eserlerinde zengin tezatlıklar içindeki
ışık-gölge, parlak ve donuk renkler, çok çeşitli
pozlar, yüz ifadeleri ile resim alanına farklı
yönlerden giren ve çıkan hareketleri kullanarak
gözü bir o yana bir bu yana çeken karmaşık bir Mona Lisa bile sonsuza dek gülemez. Oysa Rembrandt’ın üstün portre-
mekân tasarımı içinde, nefes kesici bir atmosfer lerinde kendimizi gerçek karşısında buluruz. Onların ılıklığını, ilgi gerek-
yaratma çabasındadır. Sanatçının “Gece Devri- sinimlerini, yalnızlık ve acılarını duyumsarız. Rembrandt’ın özportrelerinden
çok iyi tanıdığımız bu keskin ve değişmez bakışlar herhâlde insanın
yesi” adlı çalışması ışık-gölge karşıtlığını yüreğine işleyebiliyordu.
yansıtan önemli yapıtlarındandır (Görsel 1.23 ). E.H. Gombrich, Sanatın Öyküsü s.332
Eserlerinden bazıları “Otoportre” (Görsel 1.24 ),
“Doktor Tulph’un Anatomi Dersi”, “Hastaları
İyileştiren İsa”, “Üç Çarmıh”, ve “Samson’un
Kör Edilişi”dir.

22