Page 162 - TÜRK İSLAM SANATI TARİHİ 11

EKLER
S-Ş
sahn (nef) : Cami ve kiliselerde sütun sıraları ve sütun ile duvar arasındaki bölümler, mekânların her biri.
sır : Çini levhaların üzerini ince, camsı tabaka şeklinde kaplayan madde.
sivri kemer : Yarıçapı kemer açıklığının yarısından büyük olan ve kilit noktasında birleşen iki daire yayından meydana gelen ke-
mer.
son cemaat yeri : Namaza geç kalanlar için yapılan, camilerin dışında, giriş kapısı önündeki avludan yüksek ve revaklı bölüm.
stilize : Üsluplaştırılmış. Doğadaki formların belli bir üslup ya da teknik gereği sadeleştirilmiş şekli.
stuko : Alçı, mermer tozu ve tutkalın karıştırılmasıyla yapılan; kurumadan üzeri şekillendirilebilen, duvar kaplamaları ve
mimari dekorasyonda kullanılan bir çeşit karışım.
sütun : Taştan yapılmış taşıyıcı dikmeye verilen isimdir.
sütunce : Yüksekliğine göre çapı çok az olan, genellikle bezeme amacıyla kullanılan, ince ve küçük sütun, sütuncuk.

T
tabhane : Osmanlıda seyahat edenlerin bir külliyede parasız olarak konakladıkları yer.
taç kapı : Büyük bir yapının zengin bir biçimde süslenmiş anıtsal girişi, portal.
terakota : Her tür pişmiş topraktan yapılmış kullanım eşyasının genel adı.
tonoz : Biçimi alttan içbükey olmak üzere taş ya da tuğla ve harçla örülmüş yarım silindir biçiminde tavan. Bir kemerin öte-
lenmesi ile meydana gelen örtü.
transept : Örtü sisteminde nefleri dik açı ile kesen ve altyapıya da yansıyan birimdir. Kiliselerde apsisin önünde nefleri dik olarak
kesen uzun mekân.
tromp : Bir bina köşesine bindirmeli olarak örülen tonoz parçası; kare planlı kubbeli bir yapının duvarları arasındaki köşelerin
üst bölümlerine yapılan ve binanın üstünü sekiz kenarlı bir şekil hâline koyarak kubbenin oturmasına elverişli bir
kaide meydana getirmek üzere köşeleme örülen tonoz, tonoz bingi.
Türk neoklasiği : Ulusalcı Mimarlık: Türkiye’de yerel, eski mimarlık ögelerinin yeniden diriltilerek kullanılmasına dayalı akımlara verilen
isimdir.
Türk üçgeni : Türk mimarlığında duvarla kubbe arasında bir geçiş ögesi olarak kullanılmış üçgenler dizisi.

V-Y-Z
yiv : Bir yüzeyin üzerinde çizgi biçiminde olan, sarmal girinti veya çıkıntı.
zaviyeli cami : Osmanlı Devleti’nin erken döneminde gezici dervişlerin barınma sorunlarını da çözen çift işlevli camilere verilen
isimdir. Ortadaki bölüm ana mekân olup ibadet mekânından birkaç basamak aşağıdadır. Zaviye odaları ana mekâna
bağlıdır.

160