Page 164 - TÜRK İSLAM SANATI 11

6. ÜNİTE

6.3. BATILILA MA DÖNEMİ OSMANLI SANATI

6.3.1. Batılılaşma Dönemi Osmanlı Sanatı

YORUMLAYINIZ

Osmanlıda Sultan III. Ahmet Dönemi’nde 1718 yılında ba layıp 1730 yılına kadar
süren Lale Devri’nin Osmanlı sosyal ya amında ne gibi etkileri olmu tur?

Osmanlı tarihinde Sultan III. Ahmet Dönemi’nde başlayan “Lale Devri” (1718-1730)
devletin ilk kez “Batı”yı örnek alması açısından önemli bir yere sahiptir. Lale Devri,
Osmanlı İmparatorluğu’nda kısmen Batılılaşmanın başladığı kültür, sanat ve diğer alanlarda
önemli gelişmelerin görüldüğü bir dönemdir. Bu dönemde bilim, teknoloji, sanat ve edebi-
yat gibi alanlarda önemli gelişmeler yaşanmıştır. İstanbul’da çini imalathanesi, kumaş
dokuma fabrikası, ilk itfaiye teşkilatı ve Yalova’da da kâğıt fabrikası açılmıştır. En önemlisi
de bu dönemde Osmanlı’nın ilk resmî matbaası kurulmuştur. Ayrıca birçok cami, medrese,
kütüphane, saray, köşk, aşevi, çeşme, park inşa edilmiştir. Avrupa ülkelerine eğitim amacıy-
la ilk defa öğrenci gönderilmiştir. Sultan III. Ahmet ve Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim
Paşa sanatçıları, yazar ve şairleri destekleyip korumuşlardır. Şair Nedim, Nakkaş Levnî
(Görsel 6.26) bu dönemde yetişmiş meşhur şahsiyetlerdendir.

Görsel 6.26: Lale Devri’nde Levni’nin III. Ahmet’in ehzadelerinin sünnet düğünü
eğlencelerini gösteren minyatürü
Lale Devri’nde Osmanlı Devleti başta Fransa olmak üzere Avrupa devletleriyle iyi
ilişkiler kurmuş, buralara elçiler göndermiş, bunların raporlarıyla Batı medeniyetini tanıma-
ya çalışmıştır. Batı’da aristokrat kesimin hüküm sürdüğü yaşam tarzının benzeri Osmanlı
sarayına aktarılmıştır. Dönemin sultanı III. Ahmet, musiki ve sanatın tüm dallarına da yakın
kişiliğiyle Avrupa’nın kültür ve sanatına da ilgi duymuştur. Paris elçimiz Yirmisekiz
Mehmed Çelebi, Avrupa’daki rokoko üslubuyla yapılmış Versay Sarayı gibi köşk, saray ve
lale bahçelerinin planlarını getirmiş ve bunları uygulamak amacıyla İstanbul’da hummalı
imar faaliyetlerine girişmiştir. Saray çevresinin yaşamında görülen bu değişimler sanata da
yansımıştır. Avrupa ile geliştirilen iyi ilişkiler sonucunda elçilerin çevresiyle beraber birçok

161