Page 25 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

ÜÇ BOYUTLU SANATA GİRİŞ
1.1.3. Üç Boyutlu Sanatta Kompozisyon
Üç boyutlu nesne ve formlar arasında bağ kurularak bu nesnelerin uygun şe kilde bir araya getirilmesiyle oluşturulan
düzene kompozisyon denir. Duygu ve düşüncelerini üç boyutlu formlarla ifade eden sanatçı; yapıtlarını üç boyutlu
maddeleri biçimleyerek ortaya koyarken anlatımını güçlendirmek için ritim, renk, doku, boşluk, simetri, denge ve zıtlık
gibi kompozisyon öge ve ilkelerinden yararlanır. Sanatçı, bu kompozisyon ögelerini hem etkili bir şekilde kullanır hem
de malzeme seçimini bilinçli yapar. Üç boyutlu sanat eseri konusuna, konusunun form ile olan birliğine ve verdiği mesaja
göre değerlendirilmelidir (Görsel 1.29).
İki boyutlu ve üç boyutlu sanat arasında kompozisyon öge ve ilkelerinin kullanımı bakımından fark vardır. Üç boyutlu
sanat hacim ve mekân ögelerinin kullanımı ile iki boyutlu sanattan ayrılır. Üç boyutlu çalışmalarda tasarlama süreci
mekândan bağımsız düşünülemez. Mekân, kompozisyon, teknik-malzeme, denge ve hareket birlikte anlam kazanır. İki
boyutlu çalışmalarda hacim; ışık-gölge etkileri, leke ve ton değerleriyle verilirken üç boyutlu sanatta doğal ya da yapay
ışık kaynaklarından gelen ışıkla oluşan ışık-gölge etkileri form üzerinde kendini gösterir. Işık-gölge üç boyutlu sanat ese-
rinin etkisini güçlendiren bir öge olduğu gibi günümüz ışık teknolojileri de kendi başına sanatsal yapıt olarak karşımıza
çıkmaktadır. İki boyutlu çalışmalarda ışık-gölge etkileri izleyiciye göre değişiklik göstermez, üç boyutlu çalışmalarda izle-
yicinin bakış açısına ve konumlandırılmasına, verilen ya da gelen ışığın etkilerine göre formun etkileri değişiklik gösterir.
Üç boyutlu çalışmalarda kompozisyon öge ve ilkeleri, kompozisyonun kavramsal ögelerinin etkili kullanımı sayesinde
daha anlaşılır hâle gelir.

Görsel 1.29: Azize Teresa’nın Vecdi, 1651, Lorenzo Bernini (Lurenzo Bernini), Cornaro (Kornano)
Şapeli , İtalya

23