Page 27 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

1. Ünite

11.1.2. Tarihsel Süreç İçerisinde Üç Boyutlu Biçimlendirme

İlkel Toplumlardan Günümüze Üç Boyutlu Sanat

Heykel, insanın varoluşundan bu yana sanatın öyküsünde
değişik roller üstlenerek farklı kültürlerin anlatım dili olmuş-
tur. Tarih boyunca heykele işlevsel, toplumsal, kültürel
ve inançla ilgili çok çeşitli anlamlar yüklenmiştir. İlkel
Dönem'de bereketin sembolü, Arkaik Dönem'de ölüm-
den sonra yaşamı simgeleyen güç, Antik Dönem'de ise
mitoloji ve tanrıların simgesi olmuştur. Orta Çağ'da
otorite ve kutsal gücün sembolü, Rönesans’ta ideal
güzellik, Teknoloji Çağı ile birlikte mekânı ve zama-
nı sorgulayan anlatım biçimine dönüşmüştür. Gü-
nümüze ulaşan eserlerde, insanoğlunun küçük avcı
topluluklardan imparatorluklara varan tarih sürecin-
de inançların, sanatı ve toplumları nasıl yönlendirdiği
görülebilir. Tarihsel süreç incelendiğinde, her dönemin
kendi sanat anlayışını yansıttığı görülür. Sanat anla-
yışlarındaki dönemsel değişiklikler, o dönemin kül-
türel ve toplumsal yapısı kadar sanatçının kişilik
özelliklerini de izleme imkânı vermektedir.
İnsanın doğayı kendi isteklerine, gereksinimleri-
ne göre kurma çabası sanatsal yaratıcılığın da baş-
langıcını oluşturmuştur. Sanat başlangıçta, aklın ve
estetik çabanın değil içgüdülerin etkisi ile doğmuştur.
İlk insanlar bolluğu, bereketi, doğurganlığı simge-
lemek için kadın heykelciklerini kemiğe, taşa, ağaca
yontmuşlardır. Farklı malzemelerden biçimlendirdikle-
ri heykelciklerin bir kısmını ölüleri anmak bir kısmını da
dinsel tapınma ritüellerinde kullanmak için yapmışlar
dır (Görsel 1.24).

Görsel 1.24: Hohle Fels (Pule fels) Venüsü, MÖ 35.000-40.000,
Paleolitik Dönem

Brassempouy Venüsü (Bırasempoy Venüsü)
1892’de Fransa’da Brassempouy’daki bir ma-
ğarada bulunan bu büst, adını bulunduğu böl-
geden almıştır. Pleistosen Dönem'e ait mamut
dişinden yapılan bu venüs, bilinen en eski insan
yüzü betimlemelerinden biridir (Görsel 1.25).

Görsel 1.25: Brassempouy Venüsü, MÖ 29.000-25.000, Paleolitik Dönem

24
24