Page 60 - MÜZİK KÜLTÜRÜ |

Bugün Avrupa’da bulunan İber Yarımadası’nda İspanya ve Porte-
kiz bulunmaktadır. Bu bölgede yapılan müziklerden en bilinenleri fla-
menko ve fadodur.
Flamenko: İspanya’da Arap müziğinin etkisiyle gelişmiş halk dans
müziği olan flamenko, 18. yüzyıldan sonra oynanış ve söyleniş biçimine
göre değişik adlar almıştır (Görsel 4.17). Bunların bazıları malaguenas,
sevillanas, rondenas, alegrias, fandangodur. Bu türün icrasında gitar, bir
eşlik enstrümanı olarak kullanılır. Flamenkonun, 8. ve 15. yüzyıllar ara-
sında Andalucia'da bulunan farklı kültürlerin müziklerinin bileşiminden
oluştuğu söylenebilir. Andalucia, Güney İspanya'nın sekiz vilayete (Se-
villa, Cadiz, Cordoba, Malaga, Granada, Huelva, Jaen, Almeria) ayrılmış
bir bölümüdür. Andalucia kültürü flamenkonun ortaya çıkması ve ge-
lişmesinde hayati bir öneme sahiptir. Bugün flamenko olarak bildiğimiz

Görsel 4.14: Frederic Chopin çalış tekniklerinin tamamına yakını İspanyollar tarafından geliştirilmiştir.
Bu müziğin gelişmesinde Arap müziği temel etken olsa da İspanyol çin-
genelerinin ve Yahudilerin de katkısı söz konusudur. Flamenko aslen bir
halk dans müziğidir ve ana çalgısı da en alt üç teli naylon olan (klasik
gitar) gitardır. Bu gitarın akort sistemi klasik gitardan farklı değildir. 20.
yüzyılda özellikle caz müzik flamenkoyu çok güçlü bir şekilde etkilemiş- Görsel 4.17: Flamenko çalan bir gitarist
tir. Caz müzikteki modal diziler flamenkoda da kullanılmıştır. Avrupa’nın ve dans eden bir kadın
bizim açımızdan kültürel olarak en önemli bölgelerinden biri olan Balkanlarda da sevdah, roman
havası, tamburica ve çiftetelli gibi oldukça zengin müzikal yapılar bulunmaktadır.
Fado: Fado, duygusal ve melankolik bir Portekiz müziği türüdür. Aşk, özlem, kayıp ve hayatın
zorlukları gibi temaları işler. Fado, bir şarkıcının (Fado şarkıcısı veya "fadista" olarak bilinir.) solo
olarak performans ettiği bir türdür. Geleneksel olarak Portekiz (Portekiz Gitarı) adı verilen 12 telli
bir enstrümanın eşlik ettiği bir türdür.
Balkan Müziği: Balkan müziği, Balkan Yarımadası'nda yer alan farklı kültürlerin müzikal öge-
lerinin birleşimiyle oluşan zengin bir müziktir. Bu müzik, bölgenin coğrafi konumunun sağladı-
ğı etkileşimlerle çok çeşitli bir müzik kültürüne sahiptir. Balkan müziği genellikle enerjik ritimler,
karmaşık ölçüler ve duygusal melodilerle tanınır. Enstrümanlar da bu müziğin özgün karakterini
taşır. Bölgede akordeon, çiftetelli davulu, gaida, kaval, tamburica, tapan, zurna, keman, klarnet
gibi çalgılar kullanılır. Sevdah, roman ve klezmer gibi müzik türleri icra edilir.

4.4. ASYA’DA İCRA EDİLEN TÜRLER

Rus Müziği: Rus halk müziğinin kökleri MS 9. yüzyıla dayanmaktadır. Hâlihazırda Rusya top-
raklarında yaşayan farklı Slav kabilelerinin yerel müzikleri günümüz Rus müziğinin de temelini
oluşturmaktadır. 9. ve 10. yüzyıllarda bölgedeki Slav kabilelerinin birleşerek Kiev Rus Devleti’ni
ortaya çıkarması aynı zamanda mimarlık, resim ve edebiyatı geliştirmiş, özellikle kilisenin öncü-
lüğünde müzik sanatının geniş kitlelere ulaşmasına öncülük etmiştir. 16. yüzyıl sonuna doğru ise
Batı Avrupa çok sesli müziği Polonya üzerinden Rus kilise müziğine girdi. Kiev Rusya’sı, yalnız Slav
toplulukları değil, Fin-Uygur, Asya-Türk ve Moğol kökenli kabileleri de bünyesinde barındırmak-
taydı. Bu sebeple eski zamanlarda bile Rus müziğinde Slav geleneği dışında motiflere rastlanmak-
taydı. Günümüzde Rus müziğinin çeşitliliği de buradan kaynaklanmaktadır. Orta Çağ’da oluşmaya
başlayan Rus müziğinin diyatonik ve ritmik yapısına etki eden bu halkların, günümüz Rus müziği-
nin çeşitliliğini sağladığı ve bu müzikle Polonya, Ukrayna ve Batı Slav halklarının müziği arasında

59